احکام شرعی “کف‌زدن” در مراسم عروسی، اعیاد معصومین، مساجد و…
پرسش ۱)
حکم کف‌زدن در مراسم عروسی چیست؟
آیات عظام امام، رهبری، فاضل لنکرانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، بهجت، اراکی، گلپایگانی:
اگر به‌صورت غیر لهوی باشد، اشکال ندارد.
آیات عظام سیستانی، تبریزی، خوئی:
دست‌زدن فی‌نفسه (به تنهائی)، اشکال ندارد مگر مستلزم حرام دیگری باشد[۱].
پرسش ۲)
دست‌زدن در اعیاد معصومین (علیهم‌السلام) چه حکمی دارد؟
آیات عظام امام، رهبری، بهجت، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی:
کف‌زدن فی‌نفسه به نحو متعارف (غیر لهوی) اشکال ندارد، ولی بهتر است فضای مجالس دینی به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد.
آیت‌الله سيستانی:
فی‌نفسه مانعی ندارد؛ ولی این کار با مجالس اهل‌بیت (علیهم‌السلام) مناسبت ندارد و مناسب با این مجالس صلوات و مثل آن است.
آیت‌الله نوری همدانی:
کف‌زدن به‌تنهایی حرام نیست؛ ولی اعمال و حرکاتی که نشانگر جلف و سبک بودن است و وقار و عظمت و متانت انسان را خدشه‌دار می‌سازد کنار بگذارند و مخصوصاً در مجالس مذهبی به همان فرستادن صلوات و گفتن الله‌اکبر به مجلس خود عظمت و شکوه بدهند.
آیت‌الله وحید خراسانی:
کف‌زدن در مجالس طرب و شادی حتی در مجالس موالید ائمه (علیهم‌السلام) بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
لهو است و اشکال دارد همچنین با احترام و قداست این مجالس عزیز مناسب نیست و معلوم نیست این چه گرایشی است که بعضی به امور لهويّه و ملاهی پیدا کرده‌اند و چه شیطانی پشت ترویج این حرکات است[۲].
پرسش ۳)
آیا دست‌زدن برای زنان در جشن ولادت پیامبر و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) جایز است؟
آیت‌الله گلپايگانی:
جایز نيست.
آیت‌الله وحید خراسانی:
کف‌زدن در مجالس طرب و شادی حتی در مجالس موالید ائمه (علیهم‌السلام) بنا بر احتیاط واجب جایز نیست[۳].
پرسش ۴)
شرکت در مراسمی که به‌عنوان جشن ولادت ائمه معصومین (علیهم‌السلام) جهت شادی به کف‌زدن و دست زنی نسبتاً شدید مشغول می‌شوند چه حکمی دارد؟
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
اگر کف‌زدن با نحوه خاصی که تناسب با مجالس لهو دارد انجام شود جایز نیست و شرکت در آن مجلس هم جایز نیست به نحو کلی در این‌گونه مراسم مناسب است به ذکر مدایح ائمه (علیهم‌السلام) و نیز یادآوری فضائل آن بزرگواران که موجب تشدید محبت و ولایت و بالنتیجه تکمیل معرفت خواهد شد پرداخت و دست‌زدن بر خلاف شأن این‌گونه مجالس است؛ علاوه بر این ممکن است تدریجاً امور دیگری هم که قطعاً جایز نیست در این مجالس وارد شود[۴].
پرسش ۵)
اگر کف‌زدن را در اعیاد و موالید معصومین (علیهم‌السلام) جایز نمی‌دانید آیا دو انگشتی و سه انگشتی زدن را اجازه می‌دهید؟
آیت‌الله بهجت:
فرق نمی‌کند اگر به حدّ لهو برسد، جایز نيست.
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
فرق بین دو انگشتی و سه انگشتی و غیره نیست[۵].
پرسش ۶)
دست‌زدن در مساجد چه حکمی دارد؟
آیات عظام امام، بهجت، رهبری، سیستانی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی:
بهتر است در این‌گونه مکان‌های مقدّس، از دست‌زدن پرهیز شود.
آیات عظام مکارم شیرازی، تبریزی، فاضل لنکرانی:
در این‌گونه مکان‌های مقدّس، باید از دست‌زدن پرهیز شود[۶].
تبصره: البته اگر کف‌زدن سبب هتک این مکان‌ها شود، به فتوی همه مراجع حرام است.
پرسش ۷)
دست‌زدن برای تشویق دیگران و یا تأیید عمل دیگران چه حکمی دارد؟
آیات عظام امام، رهبری، سیستانی، تبریزی، مکارم، نوری همدانی:
اگر غیر لهوی باشد، اشکال ندارد[۷].
پرسش ۸)
دست‌زدن و کف‌زدن در مجالس، جهت تشویق چه حکمی دارد؟
آیات عظام صافی، فاضل:
بهترین تشویق، فرستادن صلوات یا تکبیر یا أحسنت گفتن است، هر چه در این برنامه‌ها از روش بیگانگان و سنت آنها دورتر باشیم، با استقلال اسلامی و قوّت شخصيّتمان موافق‌تر است[۸].
پرسش ۹)
آیا دست‌زدن، ریشه مذهبی و اسلامی دارد؟
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
دست‌زدن، ریشه مذهبی ندارد[۹].
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] احکام ازدواج حضرت امام ص۸۸، اجوبة الإستفتائات س ۱۱۸۱، استفتاءات آیت‌الله فاضل ج۱ س ۱۷۳۶، جامع الاحکام آیت‌الله صافی ج۲ س ۱۵۸، استفتاءات آیت‌الله مکارم ج۳ سؤال ۴۶۸، رساله آیت‌الله بهجت قسمت متفرقات م ۳۰، استفتاءات آیت‌الله سیستانی ج۱ س ۲۰۵، استفتائات آیت‌الله تبریزی سؤال ۱۰۶۱، استفتائات آیت‌الله نوری ج ۲ س ۱۰۴۶، کتاب روابط زن و مرد مسأله ۳۲۶. [۲] احکام ازدواج حضرت امام ص ۷۸، اجوبة الإستفتائات س ۱۱۸۲، استفتائات آیت‌الله فاضل ج ۱ سؤال ۱۷۳۵، جامع الاحکام آیت‌الله صافی ج۲ س ۱۵۸۳ و ۱۵۸۱، رساله آیت‌الله بهجت مسائل متفرقه م ۳۰، استفتائات آیت‌الله مکارم ج۱ سؤال ۵۳۸، سایت آیت‌الله سیستانی، استفتائات آیت‌الله تبریزی سؤال ۱۰۴۷، استفتائات آیت‌الله نوری ج ۱ س ۱۰۴۶، مسائل جدید ج۱ ص ۱۶۷. [۳] مسائل جدید ج۱ س ۱۶۷، ارشاد السائل ص ۱۵۵ س ۵۶۴. [۴] جامع الأحکام ج۲ س ۱۵۸۳. [۵] نشریه پیام دین: جزوه مداحی ج ۲ ص ۱۴ (استفتاء خصوصی). [۶] احکام موسیقی امام ص ۷۹، سایت آیت‌الله سیستانی، اجوبة الإستفتائات س ۱۱۸۱، استفتائات آیت‌الله تبریزی س ۱۰۵۱، جامع الاحکام آیت‌الله صافی ج۲ س ۱۵۷۹، رساله آیت‌الله بهجت مسائل متفرقه م ۳۰، استفتائات آیت‌الله مکارم ج۱ س ۵۳۸، جامع المسائل آیت‌الله فاضل ج۱ س ۱۷۳۴، استفتائات آیت‌الله نوری ج۱ س ۱۰۷۰. [۷] استفتائات حضرت امام ج۲ س ۳۳، اجوبة الإستفتائات س ۱۱۸۲، رساله آیت‌الله بهجت مسائل متفرقه م ۳۰، استفتائات آیت‌الله مکارم ج۱ سؤال ۵۳۹، جامع الاحکام آیت‌الله صافی ج۲ س ۱۵۸۱ و ۱۵۸۳، صراط النجاة آیت‌الله تبریزی ج ۱ س ۱۰۲۰ و استفتائات س ۱۰۳۷، سایت آیت‌الله سیستانی، استفتائات آیت‌الله فاضل ج۱ سؤال ۱۷۴۰ و ۱۷۳۵، استفتائات آیت‌الله نوری ج۲ س ۱۰۴۶. [۸] جامع الأحکام صافی ج۱ س ۱۰۳۴، استفتائات آیت‌الله فاضل ج۱ سؤال ۱۷۳۴. [۹] نشریه پیام دین: جزوه مداحی ج ۲ ص (استفتاء خصوصی).
