احکام مناسبتی محرم الحرام مطابق با فتاوای مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای (حفظه الله تعالی)
بیان زبان حال در مداحی
پرسش ۱:
آیا بیان زبان حال در مداحی‌ها و روضه‌ها به‌صورت اشعار و نثر در مورد اهل‌بیت (علیهم‌السلام) جایز است؟
پاسخ:
اگر معلوم باشد که زبان حال را بیان می کند و مناسب با شأن اهل‌بیت (علیهم‌السلام) باشد، مانع ندارد.
عزاداری و رعایت مقررات
پرسش ۲:
آیا به راه‌انداختن دسته‌جات عزاداری در معابر عمومی که گاهی اوقات باعث اذیت و بسته‌شدن راه برای عابرین و وسائل نقلیه می‌شود، اشکال دارد؟
پاسخ:
به راه‌انداختن دسته‌های عزاداری برای سیّدالشّهداء و اصحاب او (علیهم‌السلام) و شرکت در امثال این مراسم امری بسیار پسندیده و مطلوب است و از بزرگ‌ترین اعمالی است که انسان را به خداوند نزدیک می‌کند، ولی باید از هر عملی که باعث اذیّت دیگران شود و یا فی‌نفسه از نظر شرعی حرام باشد، پرهیز شود.
استفاده از طبل و سِنج در عزاداری
پرسش ۳:
استفاده از طبل، سِنج و شیپور در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟
پاسخ:
اگر به نحو متعارف و متناسب با مراسم عزاداری نواخته شود، اشکال ندارد.
برگزاری مراسم در ساعات اداری
پرسش ۴:
برگزاری مراسم دعای توسل و عاشورا در ساعت اداری در دستگاه‌های اجرائی به‌صورت هفتگی یا دهۀ محرم و ایام فاطمیه چه حکمی دارد؟
پاسخ:
اگر موجب تضییع حقوق مراجعه‌کنندگان نشود، اشکال ندارد و اگر در این زمینه مقرراتی وجود دارد، باید مراعات شود.
برهنه شدن در عزاداری
پرسش ۵:
آیا برهنه شدن هنگام سینه‌زنی – بدون حضور نامحرم – اشکال دارد؟
پاسخ:
شایسته است عزاداری به شیوه مرسوم و سنتی – که با لباس انجام می‌شده است – برگزار شود.
لطمه‌زدن در عزاداری
پرسش ۶:
آیا لطمه‌زدن به بدن در عزاداری‌ها جایز است؟
پاسخ:
اگر ضرر قابل‌توجه داشته باشد یا موجب وهن مذهب یا عزاداری معصومین (علیهم‌السلام) باشد، جایز نیست.
هروله کردن در عزاداری
پرسش ۷:
آیا هروله کردن و گفتن ذکر ائمه (علیهم‌السلام) به‌صورت تند و پشت‌سرهم (شور) جایز است؟
پاسخ:
اگر به‌گونه‌ای باشد که موجب وهن مذهب یا مراسم عزاداری معصومین (علیهم‌السلام) نباشد، فی‌نفسه اشکال ندارد.
قضاشدن نماز به دلیل شرکت در عزاداری
پرسش ۸:
اگر بعضی از واجبات از مکلّف به سبب شرکت در مجالس عزاداری فوت شود مثلاً نماز صبح قضا شود، آیا بهتر است بعدازاین در این مجالس شرکت نکند یا این‌که عدم شرکت او باعث دوری از اهل‌بیت (علیهم‌السلام) می‌شود؟
پاسخ:
بدیهی است که نمازِ واجب، مقدّم بر فضیلت شرکت در مجالس عزاداری اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است و ترک نماز به دلیل شرکت در این مجالس جایز نیست، ولی شرکت در عزاداری به‌گونه‌ای که مزاحم نماز نباشد، از مستحبّات مؤکّد است.
حرکت دسته‌های عزاداری در شب
پرسش ۹:
حرکت دسته‌های عزاداری در شب‌های محرّم تا نصف شب، همراه با استفاده از طبل و نی، چه حکمی دارد؟
پاسخ:
به راه‌انداختن دسته‌های عزاداری برای سیّدالشّهداء (علیه‌السلام) و اصحاب او و شرکت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگ‌ترین اعمالی است که انسان را به خداوند نزدیک می‌کند، ولی باید از هر عملی که باعث اذیّت دیگران می‌شود و یا فی‌نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز کرد.
عزاداری و زیارت و وهن مذهب
پرسش ۱۰:
اگر انسان در حرم ائمه (علیهم‌السلام) خود را به زمین بیندازد و به‌صورت سینه‌خیز وارد شود، اشکال دارد؟
پاسخ:
این اعمال که به‌عنوان اظهار حزن و عزاداری سنّتی و محبت ائمه (علیهم‌السلام) محسوب نمی‌شوند، از نظر شرعی اعتباری ندارند، بلکه اگر منجر به ضرر بدنی قابل‌توجه و یا وهن مذهب شوند، جایز نیست.
زنجیرزدن در عزاداری
پرسش ۱۱:
زنجیرزدن در دسته‌های عزاداری، چه حکمی دارد؟
پاسخ:
اگر به نحو متعارف و به‌گونه‌ای باشد که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه در عزاداری محسوب شود، اشکال ندارد.
استفاده از زنجیرهای تیغ‌دار در عزاداری
پرسش ۱۲:
در برخی از مناطق در روز عاشورا با زنجیرهایی که تیغ دارد زنجیر می‌زنند و پابرهنه وارد آتش و ذغال داغ می‌شوند، نظر شریف حضرتعالی در این باره چیست؟
پاسخ:
هر کاری که برای انسان ضرر قابل‌توجه داشته باشد و یا باعث وهن دین و مذهب شود حرام است و مؤمنین باید از آن اجتناب کنند و مخفی نیست که بیشتر این امور باعث بدنامی و وهن مذهب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) می‌شود و این از بزرگ‌ترین ضررها و خسارت‌هاست.
شنیدن صدای گریه نامحرم
پرسش ۱۳:
شنیدن صدای گریۀ نامحرم – خصوصاً در مجالس عزای اهل‌بیت (علیهم‌السلام) – (باتوجه‌به کنار هم بودن قسمت زنانه و مردانه) چه حکمی دارد؟
پاسخ:
درصورتی‌که مفسده نداشته باشد، فی‌نفسه اشکال ندارد. (۱)
منبع:
(۱) سایت رسمی معظم‌له به آدرس www.leader.ir / استفتاء مکتوب از معظم‌له.
