زدن به قابلمه و … در عروسی و جشن ـ معنای لهو
پرسش:
۱ـ کوبیدن بر قابلمه چگونه باشد حرام است؟
۲ـ مناسب مجالس لهو باشد؛ یعنی چه؟
نام مرجع تقلید:
همه مراجع
پاسخ ۱:
با عرض سلام و ادب؛
امام راحل، مقام معظم رهبری، آیات عظام: اراکی، گلپایگانی:
جایز نیست برای مردان در مجالس عروسی مردانه یا مثل آن نواختن موسیقی مطرب (مناسب مجالس لهوولعب) هرچند نواختن با وسایلی غیر آلات موسیقی مثل قابلمه، سطل و… باشد. (۱)
امام راحل، آیات عظام: اراکی، بهجت، تبریزی، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی:
موسیقی زدن اگر به‌واسطه وسایلی غیر از آلات لهوولعب باشد، مانند تشت و قابلمه و سطل و… اشکالی ندارد مشروط به آنکه به نحو مطرب نباشد و نامحرم صدای آنان را نشنود. (۲)
مقام معظم رهبری:
موسیقی زدن برای زنان در مجالس عروسی زنانه با وسایل غیر آلات لهوولعب مثل تشت، قابلمه، سطل و … موکول است به کیفیت استعمالش؛ پس اگر به نحو متعارف در مجالس عروسی قومی و ملی باشد و لهو هم نباشد و مفسده‌ای هم بر آن مترتب نشود، اشکال ندارد. (۳)
آیت‌الله اراکی:
زدن به تشت اگر از روی شدت فرح باشد، و بدون غرض عقلایی، بعید نیست حرمت آن. (۴) (۵)
آیت‌الله گلپایگانی:
به‌طورکلی موسیقی زدن برای زنان در مجالس عروسی زنانه با آلات لهوولعب حرام است و با غیر آن مثل تشت و قابلمه، بنا بر احتیاط واجب جایز نیست. (۶)
آیت‌الله خویی:
نواختن و زدن به آلات لهو جایز نیست مثل دایره و تیمپو. همچنین زدن به آلات غیر لهو مثل سینی یا قابلمه به نحو آنچه در مجالس لهو زده می‌شود جایز نیست. (۷)
آیت‌الله تبریزی:
زدن به آلات لهو مثل دایره و تیمپو جایز نیست و اما زدن به غیر آلات لهو مثل سینی یا قابلمه داخل در مطلق لهو است نه لهو حرام. (۸)
آیت‌الله سیستانی:
اگر كیفیت زدن به این وسایل به نحو معمولی باشد، فی حدّ نفسه جایز است؛ ولی اگر كیفیت زدن به نحو خاصی (ریتم‌دار) كه مناسب مجالس غنا و موسیقی حرام است باشد، اشكال دارد و احتیاط واجب، در ترك آن است. (۹)
پاسخ ۲:
مقام معظم رهبری:
هر نوع خوانندگى و نوازندگى كه انسان را از خداوند متعال و معنويات و فضائل اخلاقى دور نموده و به سمت بى‌بندوبارى، بيهودگى و گناه و شهوت‌رانی سوق دهد لهوى مضل عن سبيل الله بوده و حرام است. (۱۰)
آیت‌الله سیستانی:
منظور از مجلس لهو، مجلسی است که برای هوسرانی و خوشگذرانی تشکیل شده است هرچند خوشگذرانی آن با ارتکاب امور حرام مثل شرب خمر، اختلاط نامشروع زن و مرد، همراه نباشد؛ بنابراین نواختن و گوش‌دادن به موسیقی مناسب با این نوع مجالس، حرام است هرچند در مجلس عادی نواخته شده یا به‌صورت فردی گوش داده شود. (۱۱)
آیت‌الله مکارم شیرازی:
منظور مجالسي است كه براي عياشي و هوسراني و بي‌بندوباري تشكيل شده است و به تعبير ديگر به مجالسي گفته مي‌شود كه در نظر عرف متشرّعه و متديّن مجلس گناه محسوب شود. موسيقي‌هاي منـاسب آن حـرام است هرچند در مجلس عادي نواخته شود يا به‌صورت فردي باشد. (۱۲)
آیت‌الله بهجت:
مجالس لهوولعب، مجالسی است که مناسبت با مجالس اهل فسق و گناه دارد.
لذا مقصود از مجالس لهوولعب آن نیست که در آن شراب، رقص و … باشد؛ بلکه منظور مجالس شأني است؛ یعنی آهنگ موسیقی به‌گونه‌ای باشد که در مجالس گناه می‌گذارند. (۱۳)
آیت‌الله تبریزی:
لهو به معنای خوشگذرانی و هر کاری است که انسان را از یاد خداوند متعال غافل نماید و مطلق لهو حرمت ندارد؛ بلکه موسیقی لهوی و گوش‌دادن به آن حرام است و لعب به معنای بازی و سرگرمی است. (۱۴)
برای اطلاع از فتاوای مراجع معظم تقلید پیرامون (معنا و تعریف و حکم شرعی غنا) اینجا را کلیک نمایید.
۲ـ روایت در باب لهو:
در روایتی نقل شده که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند:
لهو (سرگرمي غفلت زا) باعث سستي اراده آدمي می‌شود. (۱۵)
و در روایت دیگری نقل شده که امام جعفر صادق (علیه‌السلام) فرمودند:
مجلس غنا و خوانندگي لهو و باطل، مجلسي است كه خدا به اهل آن نمی‌نگرد. (۱۶)
