لیلة الرغائب در سال‌هایی که جمعه اول ماه است

پرسش:

در کتب ادعیه مانند مفاتیح‌الجنان، نسبت به اعمال ماه رجب این‌گونه آمده است:

(لیلة الرغائب به نخستین شب جمعه ماه رجب گفته می‌شود. وازاعمال این شب این است که روز پنج‌شنبه اول ماه رجب روزه گرفته شود و چون شب جمعه شد مابین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز اقامه شود)

با توجه ‌به اینکه در بعضی از سال‌ها ممکن است روز اول ماه جمعه باشد، کیفیت انجام اعمال لیلة الرغائب چگونه است؟

 

پاسخ:

مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای ^[۱]، حضرت آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظهم الله تعالی):

در فرض سؤال که هفته‌ی آینده‌اش اولین پنج‌شنبه ماه رجب می‌باشد، اعمال لیلة الرغائب، به نیت رجاء در شب جمعه آینده انجام شود[۲].

 

آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی (حفظه الله تعالی):

انجام اعمال آن در پنج‌شنبه و شب جمعه بعدی به امید ثواب الهی مانعی ندارد[۳].

 

آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی (حفظه الله تعالی):

در این فرض، شب جمعه هفته بعد لیلة الرغائب است[۴].

 

مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (استاد مرحوم امام):

چنانچه شب اول ماه مصادف با شب جمعه بود سزاوار است عمل لیلة الرغائب را نیز انجام دهد…

در اینجا این سؤال پیش می‌آید که ظاهر روایت این است که لیلة الرغائب اولین شب جمعه ماه رجب است و اگر اعمالی که در این روایت ذکر شده از اعمال این شب بوده و شب جمعه اول ماه مصادف با اول ماه شد، چگونه می‌توان این عمل را به جا آورد؟ زیرا در این صورت پنج‌شنبه قبل از جمعه اول جزء ماه رجب نیست.

جواب این است که اگر بخواهیم به‌ظاهر روایت عمل کنیم باید بگوییم این اعمال در صورتی است که شب اول ماه شب جمعه نباشد، و اگر شب جمعه بود، شب جمعه دوم این اعمال انجام شود گرچه لیلة الرغائب نباشد، چون در روایت تصریح نشده که این اعمال حتماً باید در لیلة الرغائب باشد[۵].

 

در نتیجه:

اولاً: این حدیث ضعف سندی دارد، (همچنین شبهه ارسال سند دارد) از رواة شیعه هم نیست. ولی عمل به آن رجاءً و به امید ثواب مانعی ندارد، و حسب روایات معتبره (من بلغ) عامل به آن به ثواب مذکور در روایت نائل می‌گردد، إن شاء الله.

برای اطلاع در این زمینه اینجا را کلیک نمایید.

ثانیاً: آنچه از حدیث لیلة الرغائب استظهار می‌شود این است که لیلة الرغائب اولین شب جمعه ماه رجب است، و چنانچه شب اول ماه رجب، مصادف با شب جمعه گردد، همان شب لیلة الرغائب است، نه شب جمعه هفته آینده.

و عمل ذکر شده در ضمن حدیث (روزه روز پنج‌شنبه و دوازده رکعت نماز شب جمعه) عمل مستقلّی است، و در مواردی که شب اول ماه رجب، مصادف با شب جمعه گردد، انجام این اعمال موکول به هفته بعد می‌گردد.

البته مطلب مذکور قطعی نیست و قول دیگری نیز مطرح است که در این فرض، لیلة الرغائب شب جمعه هفته بعد خواهد بود.

 

منابع:

[۱] پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری: معظم‌له در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که: آیا اعمال لیلة‌الرغائب امشب انجام شود یا شب جمعه هفته آینده؟ فرمودند: باتوجه‌به اینکه پنج‌شنبه آینده، اولین پنج‌شنبه ماه رجب می‌باشد، اعمال لیلة الرغائب، به نیت رجاء در شب جمعه آینده انجام شود.

[۲] سایت رسمی مقام معظم رهبری / بحث مطرح شده در جلسه هم‌اندیشی در دفتر آیت‌الله سیستانی با حضور نمایندگان ویژه ایشان و مجتهدین معظم (حفظهم الله تعالی) / استفتاء شفاهی از ۳ تن از نمایندگان آیت‌الله سیستانی

[۳] استفتاء خصوصی از معظم‌له، سؤال شماره ۶۲۶۷۱ – تاریخ پرسش ۱۳۹۷/۱۲/۶ ۲۲:۲۲:۲۸ تاریخ پاسخگوئی ۱۳۹۷/۱۲/۷ ۰۲:۵۶:۴۸

[۴] استفتاء خصوصی از معظم‌له، کد رهگیری: ۹۷۱۲۰۶۰۰۷۵

[۵] کتاب شریف المراقبات، مراقبت‌های ماه رجب الحرام، ص۱۱۹