حکم معاملات فارکس
پرسش:
آیا معامله فارکس شرعاً صحیح می‌باشد؟
پاسخ:
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (حفظه‌الله تعالی):
نسبت به فارکس، به‌طورکلی صحت معاملات در بازار فارکس متوقف بر رعایت ضوابط شرعی و قانونی است. بنا به گفته برخی کارشناسان، کارگزاران بازار فارکس دودسته‌اند: دسته اول که اکثر مدعیان کارگزاری از این دسته‌اند، صرفاً یک صفحه مجازی در فضای اینترنت تشکیل داده‌اند و حضور واقعی در بازار ارز ندارند، این گروه پول مشتریان را دریافت و برای اهداف و برنامه‌های خود استفاده می‌کنند و فقط یک صفحه اینترنتی برای مشتری اختصاص می‌دهند که مشتری در آن مشغول معاملات به‌ظاهر ارزی می‌شود، بنابراین معاملات انجام شده غیرواقعی و باطل است و موجب ملکیت درآمد حاصله نمی‌شود. دسته دوم کارگزاران واقعی هستند که حضور واقعی در بازار ارز دارند و با پول مشتری اقدام به خریدوفروش ارز می‌کنند که با رعایت ضوابط شرعی و قانونی، فی‌نفسه اشکال ندارد، ولی باید به نکات زیر توجه شود:
۱) معاملات باید به‌صورت واقعی و خریدوفروش ارز باشد، بنابراین اگر کسب درآمد بر اساس پیش‌بینی نوسانات قیمت ارز باشد مشروع نیست.
۲) معاملات اهرمی که با اعتبار گرفتن از کارگزار انجام می‌شود، اگر ماهیت قرض همراه با سود داشته باشد، ربا و حرام است. (۱)
حضرت آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی):
فعالیّت در بازار فارکس forex در زمینۀ انواع مختلف ارزهای عادی و ارزهای دیجیتال (پول مجازی یا رمزینه) و غیر آنها مورد توقّف است و مکلّف می‌تواند در این مسأله، به مجتهد جامع‌الشرایط دیگر با رعایت الأعلم فالأعلم رجوع نماید؛
شایان‌ذکر است ازآنجاکه در قراردادها و دادوستدها، به‌طورکلی باید شرایط شرعی معاملات رعایت گردد، پس اگر فعالیّت در بازار فارکس و مانند آن، مشتمل بر «معاملۀ ربوی» یا «قرض ربوی» یا «قمار و برد و باخت مالی» و مانند آن باشد، فعالیّت مذکور حرام است؛ همچنین، چنانچه این فعالیّت مشتمل بر «فروش دین به دین» یا «معاملۀ کالی به کالی» باشد، هرچند مبلغ و مدّت کاملاً در معامله معیّن گردیده باشد یا «کالای وزنی یا پیمانهای» که خریداری شده، قبل از تحویل‌گرفتن با سود فروخته شود، معامله باطل است. (۲)
حضرت آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی (حفظه‌الله تعالی):
باتوجه‌به اینکه فارکس شرایط شرعیّه معاملات را ندارد جایز نیست. (۳)
