آیا تقلب در امتحان حرام است؟؟ ” به مناسبت ۱۷ نوامبر ، روز جهانی محصلین “
حکم شرعی تقلّب
مرحوم امام خمینی (رحمه الله):
اگر پس از اعطای مدرک، منع و اشکالی از مسئولین مربوطه نباشد، حقوق دریافتی حلال است و درهرصورت مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است.
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (حفظه‌الله تعالی):
به‌طورکلی تقلب جایز نیست و اگر تخصص و مهارت لازم را براى كارى كه براى آن استخدام شده دارد و مقرّرات استخدام رعايت شده و مطابق مقررات و بر اساس توانايى در انجام وظايف محوله به او حقوق می‌دهند حقوق دريافتى حرام نيست.
آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی):
تقلّب در امتحانات مدارس، دانشگاه‌ها و سایر مراکز، جایز نیست؛ چه از طریق کمک‌گرفتن از سایرین باشد یا از راه استفاده از مکتوبات و نوشته‌ها یا با ارسال و تبادل مطلب یا از طریق به‌اشتباه انداختن و اغفال ناظرین یا امتحان‌دادن فردی به‌جای فرد دیگر یا هر طریق دیگری باشد و در این حکم، فرقی بین امتحانات حضوری یا غیرحضوری، از طریق فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی، به‌صورت آنلاین یا آفلاین و غیر آن نیست.
همچنان که همکاری و همیاری با فرد متقلّب در رساندن تقلّب به وی – چه در ازای دریافت پول و چه به‌صورت مجّانی – جایز نمی‌باشد.
شایان‌ذکر است اگر کسی که در برخی از امتحانات خود تقلّب کرده و بر اساس آن به مدرکی قانونی مانند لیسانس، فوق‌لیسانس و دکترا دست پیدا کرده، بخواهد به‌عنوان دارندة آن مدرک استخدام شود، دو صورت دارد:
الف) برای استخدام‌کننده فقط داشتن مدرک ملاک بوده و تخصّص و عدم تخصّص فرد نقشی در استخدام وی نداشته باشد، در این صورت حقوق دریافتی فرد برایش حلال است.
ب) استخدام‌کننده مدرک را به‌عنوان نشانه‌ای برای دارابودن میزان خاص از تخصّص و مهارت مطالبه کند، طوری که استخدام وی مقیّد به داشتن چنین مهارتی باشد، در این صورت چنانچه فرد تخصّص و مهارت موردنظر را دارد، حقوق دریافتی برایش حلال است، وگرنه حرام می‌باشد.
آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی (حفظه‌الله تعالی):
به‌طورکلی اگر تقلب، مستلزم کذب به بلد بودن یا دروغی دیگر شود یا مزایایی بر آن مترتب باشد حرام است، در غیر این صورت هم بنا بر احتیاط جایز نیست.
آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی (حفظه‌الله تعالی):
تقلّب در امتحانات جایز نیست، خواه در اماکن مربوط به بیت‌المال باشد یا اماکن دیگر و خواه طرفى که از او می‌گیرد راضى باشد یا نه؛ ولى تقلّب در انجام تکالیف، زیانش متوجّه خود اوست و درصورتی‌که در نمره‌های امتحانى تأثیرى نداشته باشد، حرام نیست، مگر این که بگوید خودم نوشته‌ام که از باب دروغ حرام می‌شود.
شایان‌ذکر است درصورتی‌که در یکی دو ماده درسی تقلب کرده باشد هر چند کار خلاف کرده؛ ولی مدرک گرفته شده و ادامه تحصیل و استخدام با آن مدرک اشکال ندارد.
