حرمت پیوند اعضای مرگ مغزی و شایعه‌ی نیکو بودن آن (به مناسبت ۳۱ اردیبهشت روز اهداء عضو)
پرسش:
اگر کسی به بیماری مبتلا شود و پزشکان از معالجه‌ی او قطع امید نموده و غیرقابل‌علاج شود و به گفته پزشکان به‌زودی مرگ وی حتمی گردد، (مثل مواردی که با مرگ مغزی مواجه می‌شود) آیا می‌توان قبل از مرگ او اعضای حیاتی بدنش را (مانند قلب، کبد و …) جدا نمود و به دیگری پیوند زد؟
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدّ ظلّه العالی):
اگر برداشتن اعضای بدن او منجر به مرگ وی یا باعث تسریع در مرگ و قطع حیات او شود حکم قتل او را دارد و جائز نیست، و در غیر این صورت (برداشتن اعضای بدن او منجر به مرگ وی یا باعث تسریع در مرگ و قطع حیات او نشود) اگر با اذن قبلی خود او باشد و یا نجات نفس محترمی متوقف بر آن عضو موردنیاز باشد، اشکال ندارد.
حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت (رحمت‌الله علیه):
نمی‌توان
حضرت آیت‌الله‌العظمی تبریزی (رحمت‌الله علیه):
جدا نمودن اعضایی که قوام حیات به آنها است از بدن مسلمان جایز نیست. چه در حال حیات و چه بعد از مرگ، گرچه خود او راضی باشد و در غیر آن از اعضاء، جدا نمودن آنها از بدن مسلمان بنابر احتیاط جایز نیست؛ اما از بدن کافر مانعی ندارد.
حضرت آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی):
جائز نیست و در حکم قتل نفس است.
حضرت آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی (حفظه‌الله تعالی):
خیر، جائز نیست و وصیت مذکور باطل است.
حضرت آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی (رحمت‌الله علیه):
قبل از مرگ او جایز نیست و در بعض موارد که سبب تسریع مرگ بیمار شود و مرگ او مستند به آن شود، تبعات خاص خود را دارد (۱) بلکه اگر موجب سرعت مرگ نشود، باز هم تبعات خاص خود را دارد. (۲) بله بعد از مرگ او درصورتی‌که حیات نفس محترمه موقوف به پیوند باشد، اشکال ندارد.
حضرت آیت‌الله‌العظمی فاضل لنکرانی (رحمت‌الله علیه):
خیر.
حضرت آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی (حفظه‌الله تعالی):
درصورتی‌که مرگ مغزی قطعی باشد و هیچ‌گونه احتمال بازگشت در آن وجود نداشته باشد، برداشتن اعضاء برای نجات بیمارانی که جانشان در خطر است، مانعی ندارد.
حضرت آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی (حفظه‌الله تعالی):
درصورتی‌که فرد دچار مرگ‌مغزی‌شده، اگر متخصصین، مرگ قطعی او را تأیید کنند، می‌توان اعضای او را قطع و به بیماران پیوند بزنند. ولی اگر وصیت نکرده است، این کار باید با اذن و برنامه از طرف فقیه انجام شود.
حضرت آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی (حفظه‌الله تعالی):
در فرض سؤال جائز نیست. (۳)
برای اطلاع از احکام کامل همین موضوع (فیلم سخنرانی استاد) اینجا را کلیک نمایید
منابع:
(۱) مثلاً قلب را بردارند، می‌میرد؛ پس جایز نیست.
(۲) مثلاً دست او را بردارند، باز حرام است و باید دیه بدهند.
(۳) منهاج الصالحین، ج۱، مستحدثات المسائل، فصل ۱۹، احکام الترقیع، ص ۴۲۶، م ۶۱ و ۶۲ / المسائل المنتخبه، ص ۳۰۹، م ۶۱ و ۶۲ / استفتائات آیت‌الله سیستانی، ویژه نمایندگان، دفتر قم، ص ۲۰۳ و ۲۰۴ / اجوبة الاستفتائات، ص ۳۰۸ و ۳۰۹، س ۱۲۸۷ و ۱۲۹۲ / سایت استان‌ها، ویژه نمایندگان، بخش سؤالات نمایندگی‌ها، شماره استفتاء: ۴۸۴۰۰۰ و استفتاء: ۴۸۳۹۹۹ / استفتاء خصوصی کتبی از مراجع معظم تقلید / مؤسسه فقهی تحقیقات و استفتائات واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء (سلام‌الله‌علیها)، قم، مجموعه احکام ۱۵، ص ۴۳.
