عدم پرداخت مجدد خمس برای اموال سالماند و اسراف ـ خمس اسراف و مازاد بر شأن
پرسش:
بسم‌الله الرحمن الرحیم. با سلام. اگر وسیله‌ای را بخریم که اسراف است می‌گویند خمس دارد. حال اگر این وسیله سالماند شود آیا باید دوباره خمس بدهیم؟ مثلاً اگر این ماشین که بالاتر از شأن است ۲۰۰ میلیون باشد باید ۴۰ میلیون خمس بدهیم. حال اگر از این ماشین یک سال استفاده نکنیم آیا باید ۴۰ میلیون دیگر هم خمس بدهیم (یعنی جمعاً ۸۰ میلیون)؟ یا خیر؟ با تشکر آیات عظام سیستانی، رهبری، وحید خراسانی
نام مرجع تقلید:
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، آیات عظام سیستانی، وحید خراسانی
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
خیر، یکبار که خمس آن را پرداختید، خمس دیگری به آن تعلق نمی‌گیرد. (فقط همان مقداری که اسراف محسوب می‌شود یا خلاف زیّ و شأن اجتماعی‌تان محسوب می‌شود خمس دارد.) و به مابقی آن خمس مجدد تعلق نخواهد گرفت.
و آن مقدار که در شأن و شئونات شماست کلاً خمس ندارد و مازاد و ما به‌ازای شأنتان را باید مخمس کنید.
شایان‌ذکر است شأن از مقوله‌ی تشکیک است (حداقل و حداکثری دارد؛ مثلاً از شأن شخصی هم ماشین پراید هست و هم ماشین پژو.)
بله؛ اگر آن ماشین را تا سر سال خمسی مصرف نکنید، تمام آن خمس دارد. (نه فقط مازاد بر شأن) ولی در اینجا لازم نیست خمس مازاد بر شأن را هم بپردازید. (۱)
نکته: فتوای هر ۳ بزرگوار در این مسئله همین است که بیان شد و اختلافی وجود ندارد.
