شک در طلوع و غروب
پرسش:
در صورت شک در طلوع آفتاب یا غروب آفتاب نماز صبح یا ظهر و عصر را به چه نیتی بخوانیم و همچنین نیت مافی‌الذمه برای چه شرایطی است در ضمن طلوع و غروب آفتاب را چطور تشخیص دهیم؟
نام مرجع تقلید:
آیت‌الله سیستانی (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
كسی كه شک در غروب آفتاب داشته باشد و احتمال دهد خورشید پشت کوه‌ها یا ساختمان‌ها یا درختان مخفی شده باشد تا وقتی كه سرخی طرف مشرق نمایان است و از بالای سر انسان نگذشته، وقت باقی است و اگر شک در زمان غروب آفتاب نداشته باشد، احتیاط واجب است كه نماز ظهر و عصر را تا زمانِ پنهان‌شدن خورشید و غروب آفتاب به تأخیر نیندازد و در صورت تأخیر، بدون نیّت ادا و قضا آن را بخواند و همچنین است در نماز صبح که اگر در طلوع خورشید شک نماید، نماز را بدون نیّت ادا و قضا بخواند. (۱)
مراد از مغرب هم برای كسی كه شک در غروب آفتاب داشته باشد و احتمال بدهد که خورشید پشت کوه‌ها يا ساختمان‌ها يا درختان مخفی شده باشد، وقتی است كه سرخی طرف مشرق (حمره مشرقیّه) كه بعد از غروب آفتاب پيدا می شود، از بالای سر انسان بگذرد. (۲)
شایان‌ذکر است در تنگی وقت خواندن مستحبات بر انسان حرام می‌شود؛ بلکه سوره از انسان ساقط می‌شود، گفتن یك «سُبْحانَ اللهِ» در رکوع و سجود كافی است و باید تسبیحات اربعه را یک‌مرتبه بگوید و اگر به مقدار آن هم وقت ندارد، كافی است یک‌مرتبه «سُبْحانَ اللهِ» بگوید. (۳)
