روزه قضا، مستحبی، کفاره، استیجاری، نیابتی، تبرعی
پرسش۱:
آیا کسی که روزه ی قضاء دارد، می تواند روزه ی مستحبی، نیابتی (اعم از استیجاری یا تبرعی) و روزه ی کفاره بگیرد؟
پاسخ:
الف) روزه ی مستحبی:
کسی که روزه ی قضاء از ماه مبارک رمضان دارد، نمی تواند روزه ی مستحبی بگیرد.
ب) روزه ی نیابتی:
۱) استیجاری:
کسی که روزه ی قضاء از ماه مبارک رمضان دارد، می تواند روزه ی استیجاری بگیرد.
۲) تبرّعی (مجّانی):
مقام معظم رهبری:
با داشتن روزه قضاء، روزه تبرّعی (مجانی) محلّ اشکال است. (۱)
آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
روزه ی تبرّعی جایز نیست.
آیات عظام سیستانی، مکارم شیرازی:
کسی که روزه ی قضاء از خودش دارد، میتواند روزۀ قضای مجّانی برای میّت انجام دهد.
ج) روزه ی کفاره:
مقام معظم رهبری:
با وجود روزه قضاء، روزه ی کفاره اشکال ندارد؛ مگر وقت روزه ی قضا تنگ باشد که در این صورت بنابراحتیاط باید ابتدا روزه قضاء بگیرد.
آیات عظام سیستانی، شبیری:
با وجود روزه قضاء، روزه ی کفاره اشکال ندارد.
آیت الله مکارم شیرازی:
اگر وقت روزه قضا تنگ است اول باید قضا را بگیرد و اگر وقت تنگ نیست نیز بهتر است اول قضا را بگیرد.
پرسش۲:
آیا کسی که روزه ی کفاره دارد، می تواند روزه ی مستحبی، و روزه ی نیابتی (اعم از استیجاری یا تبرعی) بگیرد؟
پاسخ:
الف) روزه ی مستحبی:
مقام معظم رهبری:
کسی که روزه کفّاره دارد، بنابر احتیاط واجب نمی تواند روزه مستحبی بگیرد؛ حتی اگر مدّ طعام را به عنوان کفاره انتخاب کرده باشد، تا زمانی که کفّاره ادا نشده، روزه مستحبی اشکال دارد.
آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی:
كسی كه روزه كفّاره دارد، میتواند روزه مستحبی بگیرد.
آیت الله مکارم شیرازی:
کسی که روزه کفّاره دارد، بنابر احتیاط واجب نمی تواند روزه مستحبی بگیرد؛ البته اگر مدّ طعام را به عنوان کفاره انتخاب کرده باشد، گرفتن انواع روزه اشکالی ندارد. (۲)
ب) روزه ی نیابتی:
۱) استیجاری:
مقام معظم رهبری، آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی:
کسی که روزه ی کفاره دارد، می تواند روزه استیجاری بگیرد.
۲) تبرّعی (مجّانی):
مقام معظم رهبری:
بنابر احتیاط واجب نمی تواند تبرعی بگیرد.
آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی:
کسی که روزۀ کفّاره از خودش دارد، میتواند روزۀ قضای مجّانی برای میّت انجام دهد.
پرسش۳:
آیا کسی که روزه ی قضاء دارد، می تواند نذر کرده و روزه ی نذری بگیرد؟
پاسخ اجمالی:
الف) نذر کردن
اگر نذر معین کرده و زمان کافی برای انجام روزه قضاء وجود داشته و یا نذر مطلق کرده باشد، نذر صحیح است.
ب) عمل به نذر
جایز نیست روزه ی نذر را قبل از روزه ی قضا انجام دهد.
پاسخ تفصیلی:
مقام معظم رهبری:
اگر نذر معین کرده و زمان کافی برای انجام روزه قضا وجود داشته و یا نذر مطلق کرده باشد، عمل به روزه نذری پس از انجام روزه قضا اشکال ندارد.
آیت الله سیستانی:
فردی که روزه ی قضای ماه رمضان بر عهده دارد و می‌‌خواهد نذر روزه ی مستحبّی کند، در صورتی که روز آن را معیّن نکند، یا آنکه آن را معیّن کند در حالی که فرصت کافی و امکان انجام روزۀ قضا، قبل از روزۀ نذر، وجود داشته باشد، نذرش صحیح است؛ ولی در هر دو صورت جایز نیست روزۀ نذر را قبل از روزۀ قضا انجام دهد؛
امّا اگر نذر روزه ی معیّن کند و فرصت و امکان برای انجام روزه ی قضا قبل از انجام روزه نذر وجود نداشته باشد، نذرش باطل است.
آیت الله مکارم شیرازی:
می تواند روزه مستحب را نذر کند، مشروط بر اينکه بعد از روزه های قضا، بتواند آن را بجا آورد. به اين معنا که اگر مثلا ده روز، روزه قضا دارد و تا ماه رمضان آينده بيشتر از ده روز باقی مانده، مي تواند نذر روزه کند ولی اگر فقط ده روز باقی مانده، با توجه به اينکه در اين حالت بايد روزه قضا را بگيرد، نذر روزه مستحبی اشکال دارد.
