تجافی در رکعت دوم و رکعت آخر امام (نماز جماعت)

پرسش:

سلام

وقتی به نماز جماعت دیر می‌رسیم حالت تجافی واجب است یا می‌شود امام تشهد آخر را بخواند وما بلافاصله بلند شویم و تسبیحات اربعه را بگوییم؟

نام مرجع تقلید:

آیت الله سیستانی (حفظه الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

اگر مأموم در ركعت دومِ امام اقتدا كند، لازم نيست حمدوسوره را بخواند؛ ولی مستحب است قنوت و تشهّد را با امام ‏بخواند و احتياط واجب آن است كه موقعِ نشستن برای تشهّد، تجافی بنشيند (۱) هرچند نخواهد در حال تجافی تشهّد را بخواند و اگر تجافی را عمداً ترك کند صحّت جماعتش محلّ اشكال است؛ ولی اصل نماز صحيح است مگر آنكه به وظيفه فرادا عمل‌نکرده باشد. امّا ترك تجافی جهلاً يا سهواً مضرّ به صحّت جماعت نيست و اما در فرض سؤال شما که تشهد رکعت آخر امام را فرمودید؛ به‌طورکلی كسی كه يك ركعت از امام عقب‌مانده بهتر آن است كه وقتی امام جماعت تشهّد ركعت آخر را می‏خواند، به حالت تجافی بنشیند و صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد و اگر در همان جا بخواهد قصد فرادا نمايد مانعی ندارد و نماز را فرادا ادامه می‌دهد. (۲)

منابع:

(۱) يعنی انگشتان دست و سينه پا را به زمین بگذارد و زانوها را از زمین کمی بلند كند.

(۲) توضیح‌المسائل جامع، ج ۱، ص ۴۹۲، م ۱۷۴۷ و ص ۴۹۴، م ۱۷۵۵ ـ  منهاج الصالحین، ج ۱، ص ۲۵۲، م ۸۲۳  ـ  العروة الوثقی، ج ۲، ص ۳۶۵، م ۱۹