احكام شطرنج و سایر وسایل قمار (مطابق با فتوای آیت الله سیستانی) [قمار]

“احكام شطرنج و سایر وسایل قمار”

مطابق با فتوای حضرت آیت الله العظمی سیستانی

مسأله ۱:

بازی با شطرنج و تخته نرد حرام است چه با شرط بندی بازی کنند، چه بدون آن؛ مثلاً برای تفریح، سرگرمی، افزایش هوش و دقّت، بازی کنند. و وسایل دیگر قمار مثل ورق و پاسور بازی، با شرط بندی، حرام است و بدون شرط بندی، بنابر احتیاط لازم، حرام است و بازی با غیر وسایل قمار در صورتی كه با شرط بندی بازی کنند. حرام است و بدون شرط بندی، اگر منع شرعی دیگری نداشته باشد، اشکال ندارد.

مسأله ۲:

تجارت و خرید و فروش وسایل قمار، حرام است. همچنین، ساختن و مزد ساخت آنها هم حرام می باشد. اجاره دادن مكان به عنوان بازی با وسایل قمار، حرام و باطل است؛ بلكه معدوم كردن و از بین بردن وسیله قمار هر چند با تغییر دادن شكل و هیأتش در زمانی كه نهی از منكر و جلوگیری از بازی با آن، متوقّف بر این كار باشد، واجب است. البتّه اگر وسیله قمار مِلك دیگری باشد، جواز نهی از منكر به نحو مذكور، بنابر احتیاط واجب، متوقّف بر اجازه از حاكم شرع است.

استفتائات شطرنج و سایر وسایل قمار

پرسش: بازی با شطرنج به عنوان ورزش فکری، بدون برد و باخت چه صورتی دارد؟

پاسخ: حرام است و فرقی در حرمت آن بین استفاده از آن به عنوان ورزش فكری یا سرگرمی یا تفریح یا مسابقه و یا عناوین دیگر نیست.

 

پرسش: اگر فرض شود بازی شطرنج از وسیله قمار بودن خارج شده و تنها وسیله‌ای برای سرگرمی و تفریح و ورزش گردیده است، در این صورت، آیا بازی با شطرنج بر حرمتش باقی می‌ماند؟

پاسخ: آنچه در سؤال ذكر شده، مجرّد فرض است و تاكنون در خارج اتّفاق نیفتاده است.

 

پرسش: اگر بازی قمار مثل شطرنج یا پاسور را با کامپیوتر و رایانه و … انجام دهند چه حکمی دارد؟

پاسخ: بازی وسایل قمار با کامپیوتر بدون شرط بندی چنانچه در مقابل، طرف دیگری هست که با او بازی کند، مثل بازی با خود آن وسایل می باشد و اگر طرف مقابل، خودِ دستگاه است، بنابراحتیاط لازم، جایز نیست.

 

پرسش: آیا بازی بیلیارد بدون شرط بندی جایز است؟ و آیا شرط بندی شامل پرداخت اجرت میز بیلیارد توسّط بازنده هم می شود؟

پاسخ: اگر بیلیارد از وسایل قمار باشد بازی با آن، با شرط حرام و بدون شرط هم بنابر احتیاط لازم،جایز نمی باشد و شرط بندی و قمار در بیلیارد شامل اینكه طرفین بازی قرار بگذارند بازنده تمام اجرت میز یا بیشتر از سهم خود را بدهد هم می شود.

 

پرسش: آیا با وسیله ای که نمی دانیم اصل ساختنش برای قمار بوده یا نه، می توان بدون شرط بندی بازی کرد؟

پاسخ: اگر الآن نمی داند وسیله قمار هست یا نه و قبلاً هم وسیله قمار نبوده، بازی با آن بدون شرط بندی فی نفسه اشکال ندارد و اگر قبلاً وسیله قمار بوده و حالا شک داریم در بین مردم از وسیله قمار خارج شده یا نه، بازی با آن جایز نیست (با توضیحاتی که قبلاً ذکر شد). ^[1]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] توضیح المسائل جامع، ج1، ص 635 و 636، از م 2260 تا 2263 / استفتائات، ج1، از ص170 تا ص 174، از س 248 تا 262 / منهاج الصالحین، ج2، مکاسب محرمه / استفتاء خصوصی کتبی و شفاهی از معظم له / استفتائات موجود در آرشیو دفتر