بیانیه نجاست سگ، خرید و فروش و نگهداری آن به مناسبت ۲۶ اوت، روز جهانی سگ
باسمه تعالی
عَنِ الْفَضْلِ أَبِي الْعَبَّاسِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِي حَدِيثٍ أَنَّهُ سَأَلَهُ عَنِ الْكَلْبِ فَقَالَ رِجْسٌ نِجْسٌ لَا يُتَوَضَّأُ بِفَضْلِهِ وَ اصْبُبْ ذَلِكَ الْمَاءَ وَ اغْسِلْهُ بِالتُّرَابِ أَوَّلَ مَرَّةٍ ثُمَّ بِالْمَاءِ. (۱)
راوی حکم سگ را از امام صادق علیه السلام سؤال کرد، حضرت فرمود: پلید و نجس است، از اضافه آبی که آشامیده نباید وضو گرفته شود، آن آب را بریز و (ظرف) را بار اول با خاک و سپس با آب بشوى.
با توجه به انتشار بعضی از کلیپ ها در فضای مجازی، مبنی بر “عدم نجاست سگ” یا “جواز نگهداری از آن و شستن بدن برای نماز” و “عادی سازی نگهداری این حیوان” ، به اطلاع مردم عزیز می رسانیم:
اولاً: به فتوای فقهاء معظم تقلید:
سگ، خوک و گرازی که در خشکی زندگی می‌‌کنند، نجس العین هستند و حتّی مو، استخوان، پنجه، ناخن، آب دهان و سایر رطوبت‌‌های آن ها نجس می‌باشد و به هر جا سرایت کند، آن را نجس می کند.
شایان ذکر است، در این حکم فرقی بین اقسام سگ نیست. بنابراین، سگ زینتی و غیر زینتی، سگ کوچک یا بزرگ، سگ تربیت شده ــ مثل سگ گله، شکاری، زنده یاب، موادیاب ــ و غیر آن، همه نجس هستند. (۲)
شاهد بر این حکم، ده ها روایت است که بر نجاست سگ دلالت دارد؛ از جمله:
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِي حَدِيثٍ قَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَخْلُقْ خَلْقاً أَنْجَسَ مِنَ الْكَلْبِ. (۳)
همانا خداوند تبارک و تعالی چیزی را که نجس تر از سگ باشد، خلق نکرده است.
ثانیاً: نگهداری و ارتباط با سگ ضررهای فراوان داشته و موجب بیماری های مختلف برای انسان می شود که بعضی از پزشکان مسلمان و غیر مسلمان، آن را در تحقیقات علمی خود ذکر کرده اند.
از جمله ی شایع ترین بیماری های قابل انتقال از سگ به انسان می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
سالمونلوز / سارقوپتیک / تب مالت / کامپیلوباکتریوز / کاپنوسیتوفاگا / کریپتوسپوریدیوزیس / کوره کک / کرم ژیاردیا / عفونت کرم های قلاب دار / استافیلوکوکوس اورئوس / لپتوسپیروز / طاعون / هاری / کرم حلقوی / عفونت کرم حلقوی / تیک تیپ و…
ثالثاً: خرید و فروش سگ های زینتی به فتوای معروف فقهاء حرام و باطل است.
از جمله:
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (حفظه الله تعالی):
سگ نجس است و به طور کلی خرید و فروش سگ نگهبان و سگ گله و سگ شکاری اشکال ندارد؛ ولی در غیر این موارد جایز نیست. (۴)
آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله تعالی):
هر گونه معامله ی سگ غیر شکاری، حرام و باطل می‌باشد. (۵)
آیت الله العظمی مکارم شیرازی (حفظه الله تعالی):
خریدوفروش سگ های زینتی و امثال آن جایز نیست. (۶)
و در روایات زیادی هم به این نکته اشاره شده است ـ که فتوای فقهاء برگرفته از امثال این روایات است ـ ؛ از جمله:
عَنِ الرِّضَا علیه السلام قَالَ (الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ الْوَشَّاء) سَمِعْتُهُ يَقُولُ ثَمَنُ الْكَلْبِ سُحْتٌ وَ السُّحْتُ فِي النَّارِ. (۷)
راوی می گوید از حضرت امام رضا علیه السلام شنیدم که می فرمود:
بهای سگ، سُحت (مال باطل و حرام) است و سحت در آتش است.
رابعاً:
نگهداری سگ زینتی به فتوای معروف مراجع ــ از باب عنوان اولیه و یا ثانویه، بر حسب اختلاف فتاوا ــ حرام است.
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (حفظه الله تعالی):
نگهداری سگ، غیر از سگ گله، شکاری و نگهبان مذموم است؛ و اگر این کار تشبّه به کفار یا باعث ترویج فرهنگ آنان باشد یا موجب آزار و اذیت همسایگان گردد، حرام است.
شایان‌ذکر است اگر قانونی در این زمینه وجود دارد، تخلّف از آن جايز نيست.
آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله تعالی):
نگه داشتن سگ در منزل مسکونی کراهت دارد و چنانچه این کار، تشبّه به غیرمسلمانان یا باعث ترویج فرهنگ آنان یا باعث وهن مذهب باشد یا موجب آزار و اذیت همسایگان گردد، جایز نیست.
شایان‌ذکر است اگر نگهداری سگ خلاف قوانین و مقررات باشد، اجازه داده نمی‌شود.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی (حفظه الله تعالی):
نگهداری سگ اگر به‌قصد استفاده مشروع و عقلایی مثل نگهبانی باشد، اشکالی ندارد؛ ولی نگهداری سگ‌های زینتی و امثال آن جایز نيست. (۸)
نکته:
با صرف نظر از حکم فوق، نگهداری سگ در منزل معمولاً موجب محذور شرعی در رعایت طهارت و نجاست شده و گاهی نیز به باطل شدن نماز می‌انجامد.
خامساً:
به فتوای معروف فقهاء معظم تقلید، کشتن سگ های ولگرد، با شرایطی جایز بوده و اشکال ندارد؛ و در هر حال اگر قوانين و مقرراتی در اين زمينه وجود دارد، باید مراعات گردد؛ از جمله:
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (حفظه الله تعالی):
به طور کلی دفع حیوان موذی و یا حیوانی که موجب آلودگی محل زندگی است، اگر مملوک شخص دیگری نباشد، جایز است؛ و در هر حال اگر قوانين و مقرراتی در اين زمينه وجود دارد، مراعات گردد. (۹)
آیت الله العظمی مکارم شیرازی (حفظه الله تعالی):
در صورت ایجاد مزاحمت، مانعى ندارد. (۱۰)
شایان ذکر است، احکام فوق بدین معنا نیست که اسلام موافق ظلم به سگ و اذیت این حیوان است، بلکه به فتوای معروف فقهاء، ظلم به سگی که اذیت نمی کند، جایز نیست. (۱۱)
به عنوان نمونه:
صاحب جواهر الکلام (قدّس سرّه):
اگر شخصى، به مقدار وضو گرفتن آب داشته باشد و بترسد که اگر با آن وضو بگيرد، دچار تشنگى شود، بر او واجب است که تيمم کند و آب را برای نوشيدن نگهدارد. سپس می فرمایند:
«وکذا الحيوان اذا کان کذلک و إن کان کلبا»
«و همچنین اگر از تشنگى حيوانى بترسد، حکم همين است؛ گرچه آن حيوان، سگ باشد.» (۱۲)
و در جای دیگر فرمودند:
قد یقال باولویة الکلب لامکان ذبح الشاة بخلاف الکلب
اگر مقداری آب باشد و بین گوسفند یا سگ، فقط به یک حیوان می رسد، گفته شده حفظ جان سگ اولویّت دارد. زیرا مى توان گوسفند را سر برید؛ ولى این کار، در مورد سگ ممکن نیست. (۱۳)
