موالات در غسل ترتیبی ـ حدوث حدث اصغر در اثنای غسل واجب و مستحب

پرسش:

با سلام. اگر در غسل واجب سروگردن را بشوییم و سپس از حمام خارج شویم و شب تا صبح بخوابیم و صبح که شد (موقع نماز صبح) ادامه غسل را انجام دهیم آیا این غسل، صحیح است یا خیر؟ (رهبری، سیستانی) با تشکر

نام مرجع تقلید:

آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

به‌طورکلی موالات در غسل ترتیبی شرط نیست؛ بنابراین لازم نیست بعد از شستن سروگردن فوراً بدن را بشوید پس اگر بعد از شستن سروگردن صبر كند و بعد از مدّتی بدن را بشوید، اشكال ندارد بلكه لازم نیست تمام سروگردن یا بدن را یک‌مرتبه بشوید، پس جایز است؛ مثلاً سر را شسته و بعد از مدّتی (ولو روز بعد) گردن را بشوید مگر در چند مورد (۱) كه فوریت معتبر است (۲)

شایان‌ذکر است، در فرض سؤال شما که در بین غسل (۳) ، کاری که وضو را باطل می‌کند انجام داده‌اید (شب تا صبح خوابیده‌اید) بعد از اتمام غسل، بنا بر احتیاط لازم برای انجام كارهایی كه نیاز به وضو دارد، باید وضو هم بگیرید. ولی اگر از ادامه غسل ترتیبی صرف‌نظر کرده و دوباره غسل را به‌صورت ارتماسی انجام دهید، یا اینکه از ادامه غسل ارتماسی صرف نظرکرده و از ابتدا به غسل ترتیبی بپردازید، لازم نیست علاوه بر غسل وضو بگیرید. (۴)

برای اطلاع از اختلاف‌نظر مراجع معظم تقلید در مسئله فوق، می‌توانید به کانال رسمی تلگرام رجوع کرده یا اینجا را کلیک نمایید و به احکام ۲۸ و ۳۰ مراجعه نمایید.

منابع:

(۱) در کتاب شریف العروة الوثقی، ج ۱، کتاب الطهارة، فصل فی کیفیة الغسل و أحکامه، ص۳۴۶، م ۸ و همچنین در توضیح‌المسائل جامع، ج ۱، ص۱۴۷، م ۴۳۹ بیان شده است.

(۲) العروة الوثقی، ج ۱، کتاب الطهارة، فصل فی کیفیة الغسل و أحکامه، ص۳۴۱، قبل از م ۱، الأولی / همان، ص۳۴۶، م ۸ / منهاج الصالحین، ج ۱، المبحث الرابع، الفصل الرابع، ص۶۱، قبل از م ۱۸۶ / توضیح‌المسائل جامع، ج ۱، ص۱۴۷، م ۴۳۸، مورد ۳ / المسائل المنتخبة، شرائط الغسل، ص۲۲، قبل از م ۴۴، مورد ۲

(۳) چه غسل مستحبی که استحبابش ثابت شده و چه غسل واجب؛ غیر از مستحاضه متوسطه

(۴) العروة الوثقی، ج ۱، کتاب الطهارة، فصل فی مستحبات غسل الجنابة، ص ۳۵۵ تا ۳۵۷، م ۸ و ۱۰ / منهاج الصالحین، ج ۱، المبحث الرابع، الفصل الخامس، ص۶۳، م ۲۰۴ و ۲۰۵ / توضیح المسائل جامع، ج ۱، ص۱۵۰، م ۴۵۵ / از مسائل المنتخبة، شرائط الغسل، ص۲۳، م ۴۶