معنای بلند و آهسته خوانی در نماز ـ عدم شرطیت جوهره صدا

پرسش:

معیار درجهر واخفات آیا جوهره صداست؟

نام مرجع تقلید:

آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

ملاک در بلند و آهسته خواندن، ظاهر شدن یا ظاهر نشدن جوهره صدا نیست، بلکه ملاک، بلند یا آهسته بودن از نظر عرف است؛ بنابراین اگر در هنگام خواندن حمدوسوره نماز صبح یا مغرب یا عشا توسّط مردان، جوهره صدا اظهار نشود؛ ولی عرف آن را صدای بلند حساب کند، کافی است.

شایان‌ذکر است؛ اگر در جایی که باید نماز را بلند بخواند عمداً آهسته بخواند، یا در جایی که باید آهسته بخواند عمداً بلند بخواند بنا بر احتیاط واجب نمازش باطل است؛ ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسئله باشد، نماز صحیح است و در این مورد فرقی بین جاهل قاصر و مقصّر نیست و نیز فرقی ندارد که نمازگزار اصل لزوم بلند یا آهسته خواندن را نمی‌دانسته – مثل آنکه نمی‌دانسته سوره نماز صبح را باید بلند بخواند – یا اینكه نسبت به بعضی از مسائل بلند یا آهسته خواندن، اطّلاع نداشته مثل اینكه نمی‌‌دانسته ملاک در بلند یا آهسته بودن، نظر عرف است و اگر در بین خواندن حمدوسوره بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند هرچند احتیاط مستحب است دوباره بخواند. (۱)

منابع:

(۱) توضیح‌المسائل جامع، ج۱، ص ۳۴۷، م ۱۱۷۶و ۱۱۷۷ ـ  منهاج الصالحین، ج۱، ص ۱۹۵، ۶۱۸ و۶۲۰ ـ العروة الوثقی، ج۲، فصل فی القرائة، ص ۱۹۰و ۱۹۱، م ۲۲و ۲۶