چند فرع فقهی پیرامون حیوانات خانگی مانند مرغ، خروس و انواع پرندگان اهلی ” به مناسبت ۱۱ آوریل، روز جهانی حیوانات خانگی “
چند فرع فقهی پیرامون حیوانات خانگی؛ مثل مرغ، خروس و پرندگان اهلی
حکم نگهداری حیوانات خانگی:
مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای:
صرف نگهداری حیوانات خانگی مانند مرغ و خروس اشکال ندارد؛ ولی بهطورکلی ایجاد مزاحمت و اذیت برای همسایه جایز نیست.
شایانذکر است اگر قانون و مقرراتی در این زمینه وجود دارد، لازم است رعایت شود.
حضرت آیتاللهالعظمی مکارم شیرازی:
نگهداری حیوانات مانعی ندارد؛ ولی سزاوار است افراد باایمان هدفی از آن داشته باشند؛ هرچند استفاده از زیبایی و یا صدای خوش آنها باشد. در ضمن باید این امر به اسرافکاری و یا آزار و اذیت دیگران منتهی نشود.
حکم طهارت فضلهی حیوانات خانگی:
امام خمینی، نوری همدانی:
فضلهی حیوانات ــ اعم از پرندگان یا غیرپرندگان ــ حرام گوشتی که خون جهنده دارند نجس و حیوانات حلالگوشت پاک است.
مقام معظم رهبری، آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی، وحید خراسانی:
فضله حیوانات حرامگوشت که خون جهنده دارند ــ مثل خرگوش ــ نجس میباشد؛ ولی فضله پرندگان ـ چه حلالگوشت و چه حرامگوشت ـ پاک است.
نماز با اجزاء بدن حیوانات خانگی:
معروف مراجع معظم تقلید:
در لباس و بدن نمازگزار نباید از اجزاء حیوانات حرامگوشت ــ مثل فضله، پر، مو و… ــ وجود داشته باشد؛ و الا نماز باطل است.
آیتاللهالعظمی سیستانی:
لباس نمازگزار (بهاستثنای چیزهای کوچکی همچون جوراب که بهتنهایی عورتین را نمیپوشاند) باید از اجزای درندگان ــ بلکه بنا بر احتیاط لازم، از مطلق حیوان حرامگوشت مثل خرگوش نیز ــ نباشد و این حکم، اختصاص به حیوانات حرام گوشتی دارد که دارای خون جهنده میباشند و در این حکم فرقی بین اجزای روحدار مانند پوست حیوان و اجزای بیروح مانند پشم، مو، کرک بدن حیوان نیست؛ همینطور، لباس مذکور و نیز بدن نمازگزار نباید به ادرار و یا مدفوع، یا عرق یا شیر یا موهای آن حیوان آلوده باشد، ولی اگر موی حیوان حرامگوشت بسیار کم و ناچیز باشد، مثلاً یک یا دو یا سه موی کوچک حیوان بر لباس نمازگزار باشد، اشکال ندارد. همچنین، اگر چیزی از آنها را مثلاً در قوطی یا پلاستیک گذاشته و با خود حمل نماید، اشکال ندارد.
خمس حیوانات خانگی:
مقام معظم رهبری حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای:
افرادی که برای امرارمعاش محتاج به نگهداری از حیواناتی همچون گوسفند و مرغ و مانند آنها هستند تا اینکه از محصولات آنها در مؤونهی زندگی خود استفاده نمایند، خود آن حیوانات چنانچه زائد بر شأن نبوده و موردنیاز باشند، خمس ندارد؛ ولی به نمائات منفصل (از قبیل روغن و پشم و تخممرغ و…) که تا سر سال خمسی مصرف نشده، خمس تعلّق میگیرد.
شایانذکر است هر تعداد مرغ، خروس، گوسفند و… که برای کسب درآمد نگهداری شده مشمول خمس است و همچنین غذای حیوانات مثل دانه و… اگر از درآمد تهیه شده باشد، سر سال خمسی مشمول خمس است.
آیتاللهالعظمی سیستانی:
گیاهان و حیواناتی که برای استفادۀ شخصی و خانوادگی در منزل یا جای دیگر نگهداری میشود، حکم خمس آنها و محصول و رشد آنها ازاینقرار است:
الف. خود آنها:
اگر حیوانات یا گیاهان، مخمّس یا در حکم مخمّس نباشد و با درآمد بین سال تهیّه شده باشد، چنانچه برای استفادۀ شخصی از شیر یا تخممرغ یا پشم حیوان یا استفادۀ شخصی از میوه، سایه، زیبایی یا تصفیۀ هوای درختان و گیاهان و یا مواردی ازاینقبیل نگهداری میشود، درصورتیکه این حیوانات یا گیاهان عرفاً مؤونهی فرد بهحساب میآید خمس ندارد، وگرنه پرداخت خمس آنها لازم است. (امّا اگر موارد مذکور از مال مخمّس یا در حکم مخمّس تهیّه شده، اصل آن خمس ندارد و اگر از مال سالگشت (مالی که خمس به آن تعلقگرفته و خمسش پرداخت نشده) درحالیکه ثمن کلّی در ذمّه بوده تهیّه شده، کافی است خمس ثمن پرداخت شود.)
ب. محصول و رشد آنها:
محصولی که از خود مال جدا میشود، مانند بچۀ حیوانات، شیر، پشم، میوه، تخممرغ، یا آمادۀ جداسازی میباشد، مثل شاخههای خشک آماده جداشدن و مانند آن، لازم است خمس آن مقدار از محصول یا رشد که سر سال خمسی در مؤونه صرف نشده، پرداخت گردد؛ امّا رشدی که متّصل به خود مال است، مانند چاق شدن حیوان یا بزرگشدن نهال، اگر آن حیوان یا گیاه برای استفاده ی شخصی از شیر، تخممرغ، میوه، سایه و امثال آن نگهداری میشود و عرفاً مؤونه ی فرد بهحساب میآید، خمس ندارد، هرچند قیمت آن افزایش یابد. (امّا اگر حیوان یا گیاه مؤونۀ همین سال نباشد و از مال مخمّس تهیّه شده باشد، رشد متّصل آن، چنانچه عرفاً زیادی مال محسوب شود، خمس دارد.)
درمان حیوانات خانگی:
مقام معظم رهبری حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای:
درمان انواع حیوانات خانگی و گرفتن اجرت در قبال آن، فینفسه اشکال ندارد.
