پرسش:
سلام
در نماز جماعت وقتی امام نیت کرد می‌شود بدون عذر نیت نکنیم و نزدیک به رکوع امام نیت کنیم؟
نام مرجع تقلید:
آیت‌الله سیستانی (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
در نماز جماعت شرط است مأموم در حال قیام امام یا در رکوع امام، به وی رسیده و به او اقتدا نماید. بله، هرچه زودتر به امام جماعت اقتدا نماید، فضیلت بیشتری شامل حال او می‌شود. (۱)
در روایتی منقول است که:
وَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَحِمَهُ اللَّهُ أَنَّهُ فَاتَتْهُ تَكْبِيرَةُ الِافْتِتَاحِ يَوْماً فَأَعْتَقَ رَقَبَةً وَ جَاءَ إِلَى النَّبِيِّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَاتَتْنِي تَكْبِيرَةُ الِافْتِتَاحِ يَوْماً فَأَعْتَقْتُ رَقَبَةً هَلْ كُنْتُ مُدْرِكاً فَضْلَهَا فَقَالَ لَا فَقَالَ ابْنُ مَسْعُودٍ ثُمَّ أُعْتِقُ أُخْرَى هَلْ كُنْتُ مُدْرِكاً فَضْلَهَا فَقَالَ لَا يَا ابْنَ مَسْعُودٍ وَ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً لَمْ تَكُنْ مُدْرِكاً فَضْلَهَا. (۲)
مضمون حدیث بالا این است:
عبدالله بن مسعود نقل می‌کند: روزی قصد شرکت در نماز جماعت را داشتم ولکن با اندکی تأخیر به جماعت رسیدم و تکبیرة الاحرام را درک نکردم.
اما باقی نماز را درک کردم.
در اذای ثواب ازدست‌رفته برای فوت تکبیرة الاحرام بنده‌ای را در خدا آزاد کردم و سپس به محضر نبی مکرم اسلام (صلی‌الله علیه و آله و سلم) رسیدم و جریان را برای حضرتش بازگو کردم و سپس سؤال کردم: آیا توانسته‌ام فضیلت ازدست‌رفته را جبران کنم؟
حضرت (صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمودند: نه
گفتم: اگر بنده دیگری بخرم و آزاد کنم چه؟
حضرت (صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
ابن مسعود!
اگر تمام چیزهایی که در زمین است را در راه خدا انفاق کنی، نمی‌توانی فضیلت ازدست‌رفته را جبران نمایی.
شایان‌ذکر است؛ اگر امام جماعت در ركعت سوم يا چهارم باشد و مأموم بداند یا احتمال بدهد كه اگر اقتدا كند و حمد را بخواند، به ركوع امام نمیرسد، بنا بر احتياط لازم، بايد صبر كند تا امام به ركوع برود و بعد اقتدا نمايد و قبل از رکوع امام (مثلاً در حال خواندن تسبیحات اربعه یا در حال رفتن به رکوع) اقتدا نکند. (۳)
