چند فرع فقهی پیرامون شجاعت (به مناسبت 27 دی، شهادت نواب صفوی و یارانش)

مقام معظم رهبری (مدّ ظله العالی):

مرحوم نواب صفوى براى من، خیلى جاذبه داشت و به کّلى مرا مجذوب خودش کرد … از بس این آدم، پُرشور و بااخلاص، پر از صدق و صفا و ضمناً شجاع و صریح و گویا بود. (۱)

بعضی از مصادیق فقهی “شجاعت” :

۱. “شجاعت” در امر به معروف و نهی از منکر

مسئله:

وظيفه ی هر مکلفی علاوه بر انکار قلبی ـ با وجود شرايط امر به معروف و نهى از منكر و احتمال تأثير ـ امر و نهی زبانی است و غير از آن وظيفه‌ای ندارد و مجرد خجالت موجب سقوط نیست.

۲. “شجاعت” در قطع ارتباط با دوست ناباب

مسئله:

همراه بودن با کسانی که موجب خطر در دینداری فرد می گردند، جایز نیست.

۳. “شجاعت” برای خواندن نماز

مسئله:

دین‌دار بودن و دستورات خداوند متعال را عمل‌کردن، یک افتخار بزرگ و توفیق الهی می‌باشد و مکلف نباید به‌واسطه‌ی مسخره‌کردن برخی افراد نسبت به دین داشتن، احساس سرخوردگی داشته باشد و نماز را مخفیانه بخواند، بلکه با شجاعت تمام اعلام کند که مسلمان بوده و به دستورات خداوند عمل می کند و در هر صورت عبادت های واجب را بايد انجام داد؛ از جمله نماز که از مهمترین واجبات الهی است و ترک آن حرام و گناه کبیره است و خجالت مجوز براى ترك واجبات نمى‌گردد. (مگر در موارد اضطرار و تقیه، با شرایطی که در جای خود بیان شده است.)

۴. “شجاعت” و عدم خجالت برای جهریه خواندن نماز

مسئله:

بر مرد واجب است حمد و سوره دو رکعت اول نمازهای صبح، مغرب و عشاء را بلند بخواند و مجرد خجالت، مجوز ترک آن نمی‌شود و این حیاء، حیاى جاهلانه است نه حیاى عاقلانه.

۵. “شجاعت” برای انجام غسل واجب

مسئله:

در انجام تکلیف شرعی، حیاء و خجالت معنی ندارد و کسی که جنب شده برای نماز باید غسل کند و حیاء و خجالت، عذر شرعی برای ترک واجب نیست. (آیت الله مکارم شیرازی: مگر واقعاً عسر و حرج شدید داشته باشد.)

به هر حال اگر غسل جنابت برای مکلف امکان ندارد، وظیفه اش برای نماز و روزه ، تیمّم بدل از غسل است. (۲)

دریافت فایل با کیفیت تصاویر:

تصویر ۱ – تصویر ۲ – تصویر ۳

منابع:

(۱) بیانات مقام معظم رهبری در سال ۱۳۷۶

(۲) رساله‌ی نماز و روزه، ص۳۶، م ۱۸۹ / سایت کلیشه (سایت اختصاصی آیت‌الله سیستانی)، ویژه نمایندگان معظم‌له، با استفاده از بخش “ایمیل‌های نجف” / سایت رسمی آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی، بخش استفتائات / استفتاء از مقام معظم رهبری، سؤالات شماره: ۳۱۰۰۲۲ و ۵۱۸۴۵۳ و ۹۶۱۶۷۶ و ۴۸۳۴۸۲ و ۱۲۸۴۰۵۰ و ۵۶۶۲۹۱ و ۹۳۰۵۶۹ و ۱۲۲۳۴۴۸ و ۱۲۵۲۹۷۱ و ۱۰۳۷۹۱۲