خمس قرض و هدیه ـ پرداخت به نیت هدیه و قبول به نیت قرض و خمس آن

پرسش:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

سلام‌علیکم

پدرم مبلغی برای کمک در خرید خانه به من داده است و من آن را به‌عنوان قرض از ایشان قبول کرده‌ام (گر چه شاید بازگرداندن این مبلغ به‌راحتی میسر نباشد و سال‌ها طول بکشد تا بتوانم آن مبلغ را باز گردانم؛ ولی قصد جدی دارم هر زمان که ممکن شد قرض مذکور را ادا نمایم) ولی نظر تلویحی ایشان بر این است که این مبلغ را به من بخشیده‌اند.

حال باتوجه‌به اینکه سال خمسی بر مبلغ مذکور گذشته است چگونه باید خمس آن را محاسبه نمایم. اگر مبلغ مذکور را به‌عنوان قرض محسوب نمایم با توجه اینکه هنوز هیچ بخشی از آن را بازنگردانده‌ام، وظیفه‌ای نسبت به خمس آن ندارم؛ ولی اگر آن را به‌عنوان کمک بلاعوض (بخشش) محسوب نمایم بایستی خمس آن را بپردازم و دیگر قادر به تهیه مسکن نخواهم بود.

لطفاً نظر مبارک حضرات آیات سیستانی و وحید (دام ظلهما) را بیان فرمایید.

نام مرجع تقلید:

آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی (حفظه‌الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

اگر پدر به‌قصد قرض داده برایِ شما خمس ندارد برایِ خودش خمس دارد و اگر به‌قصد بخشش داده و شما بخششِ او را قبول کرده‌اید برایِ شما خمس دارد، و اگر به‌قصد بخشش داده و شما بخششِ او را قبول نکرده‌اید برایِ خودِ او خمس دارد. (۱)

منبع:

(۱) استفتاء خصوصی از معظم‌له