حکم فقهی مبلغ خمس مسترد شده ـ مبلغ مرجوعی خمس از دفاتر برای طلاب محترم
پرسش:
با عرض سلام و احترام محضر استاد بزرگوار فقاهت، حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین راجی (زید عزه) خواستم بدانم مبلغی که اهل علم به دفاتر می‌برند و دفتر مبلغی را بر می‌گرداند و به طلبه اهدا می‌نماید، حکمش چیست؟
آیا طلاب علوم دینی که نیاز دارند، می‌توانند در این پول تصرف کنند؟
طلابی که نیاز ندارند چه؟ چون شنیده شده بعضی از طلاب می‌گویند حقمان است و حتی پول‌دار هستند؛ ولی می‌گیرند.
با تشکر بسیار فراوان از شما و مدیریتتان از سایت واقعاً بی‌نظیر سراج (که چنین سایتی در بحث فقه به این دقت و زیبایی وجود ندارد)
نام مرجع تقلید:
آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
فاضل گرامی، با تشکّر از شما که در جهت تبلیغ و ترویج دین الهی تلاش می‌کنید، دررابطه‌با حکم فقهی مبلغی که به پرداخت‌کننده خمس یا فرد واسطه مستردّ می‌شود، مسئله ذیل به استحضار می‌رسد:
وجه برگردانده شده از سهم مبارک امام علیه‌السلام بوده که به‌صورت امانت در اختیار پرداخت‌کننده خمس یا فرد واسطه قرار گرفته، و لازم است در موارد مجازِ سهم امام علیه‌السلام که از قرار ذیل می‌باشد صرف گردد:
۱ـ رفع ضروریات زندگی مؤمنین و مؤمنات متدیّن، چه سیّد و چه عام که برای مخارج فعلی مورد احتیاج خویش درمانده اند.
۲ـ رفع احتیاجات عرفی طلّاب حوزه علمیه و مبلّغین دینی که وقت خویش را در تحصیل علوم دینی و تعلیم آن صرف نموده یا به تبلیغ و ترویج دین و مذهب تشیّع مشغول هستند و برای تأمین مخارج فعلی خویش نیازمند می باشند مشروط به آنکه مصرف مذکور بیشتر از شأن نبوده و هزینه‌های مذکور بیشتر از مصارف افراد متوسّط جامعه در آن منطقه یا شهر نباشد. بدیهی است چنانچه زمینه صرف وجه در موارد فوق برای فرد دریافت‌کننده وجود ندارد، از دریافت آن پرهیز گردد.
همچنین سزاوار است که اولویت‌ها در مقام مصرف این مبلغ لحاظ شده و دریافت‌کننده وجه در صرف آن بر خود، ملاحظه این جهت را بنماید.
خداوند متعال همگان را در عمل به وظایف شرعیه یاری فرماید. (۱)
