مأموم در چه حالت هایی می تواند به امام جماعت اقتدا کند؟
فرمودند: اگر در نماز جماعت رکعت سوم امام و رکعت دوم مأموم بهجای حمد تسبیحات خوانده شود، چه حکمی دارد؟
قبل از رکوع متوجه شویم و زمان برای خواندن حمد نیست.
آیتالله سیستانی و مقام معظم رهبری
یک رکعت دیر به نماز جماعت رسیدم، زمانی رسیدم که امامجماعت در رکعت دوم هست، در رکعت دوم من کی میتوانم اقتدا کنم؟
جواب:
قبل از سربرداشتن امامجماعت از رکوع
بهطورکلی عزیزان در رکعت اول و دوم امامجماعت وقت برای اقتدا وسعت دارد.
از اول تکبیرةالاحرام ـ اللهاکبر، تکبیرةالاحرام امام که تمام شد ـ میتوانم اقتدا کنم تا قبل از سربرداشتن امام از رکوع.
چه رکعت اول چه رکعت دوم، عین هم است هیچ فرقی ندارد.
اما رکعت سوم و چهارم حکم اینجوری نیست؛ رکعت سوم و چهارم مثلاً وارد مسجد شدم، میبینم امامجماعت دارد تسبیحات اربعه میخواند، حال چه رکعت سوم چه چهارم فرقی ندارد، اینجا من کی اجازهی اقتدا دارم؟ با فرض اینکه حمد را هم نخوانم یا وقت نیست.
باید صبر کند. معروف فقها از جمله مقام معظم رهبری، آیتالله سیستانی که این بزرگواران میخواهند و کثیری از مراجع معظم تقلید دیگر غیر از آیتالله بهجت، میفرمایند: باید صبر کنم تا امامجماعت به رکوع برود، زمانی که در رکوع قرار گرفت بعد من میتوانم بگویم: اللهاکبر و خم بشوم.
اما کثیری از مردم دیده میشود، امامجماعت که تسبیحات اربعهاش تمام شد، میگوید: اللهاکبر
امام میخواهد خم بشود میگوید اللهاکبر
مأموم هم اقتدا میکند میگوید اللهاکبر بعد خم میشود.
معروف فقها میفرمایند: این نماز باطل است.
یا امامجماعت درحوی الی الرکوع است، دارد خم میشود، در حال خمشدن به سمت رکوع است، من اقتدا میکنم و خم میشوم. این باطل است.
باید صبر کنم امامجماعت خم بشود، به حال رکوع که رسید بعد من اجازهی اقتدا دارم. این دقت بشود در رکعت سوم و چهارم چه نماز ادا چه نماز قضا باید امامجماعت در رکوع قرار بگیرد بعد من اقتدا کنم.
حالا سؤال این بزرگوار این است: طرف یک رکعت دیر رسیده، رکعت دوم من میشود رکعت سوم امامجماعت.
امامجماعت شروع میکند تسبیحات اربعه خواندن، من هم حواسم نیست، باید حمد بخوانم؛ یعنی حمدوسوره هر دوتاش.
امام حواسم نیست، میبینم امامجماعت و مأمومین همه دارند تسبیحات اربعه میگویند من هم طبق عادت شروع میکنم به خواندن تسبیحات اربعه
بعد یکدفعه دوزاریام جا میافتد
عه من چرا تسبیحات اربعه خواندم؟ الان من یک رکعت دیر رسیدم، باید حمد را میخواندم.
اینجا وظیفه چیست؟
اینجا مراجع معظم تقلید میفرمایند: چنانچه این فهمیدن شما در رکوع باشد یا بعد از رکوع باشد که دیگر اشکال ندارد. نمازت صحیح است و ادامه بده. بهصورت جماعت صحیح است.
اما اگر نه هنوز خم نشدم برای رکوع چه اول تسبیحات اربعه چه وسطش چه آخرش، فرقی ندارد، تازه دوزاریام جا افتاد من حمد را باید میخواندم، اینجا میفرمایند سریعاً تسبیحات اربعه را قطع کن و شروع کن به خواندن سورهی شریفهی حمد.
باید حمد را بخوانی، جنگی حمد را میخوانی و خودت را به رکوع امامجماعت میرسانی.
اگر هم آنقدر مثلاً دیر یادم آمد، لحظهی آخر یادم آمد، امامجماعت میگوید اللهاکبر خم میشود برای رکوع، من میخواهم خم بشوم یادم میآید من حمد نخواندم تسبیحات خواندم، اینجا چهکار کنیم؟
مثل آیت الله سیستانی تصریح دارند، بعضی فقهای دیگر هم دارندـ بعضی فتوا دارند بعضی احتیاط واجب ـ که اینجا فرادا کنید.
نیت را فرادا کنید و شروع کنید به خواندن حمد و سوره همچون فرادا هست باید بخوانیم.
اما اگر اولش یادتان آمده، بالاخره حمد را توانستید بخوانید، معظم حمد را خواندید، اینجا خوب است.
آیتالله سیستانی میفرمایند: آخرهای حمد را هم نخواندی اشکال ندارد، عیب ندارد خودت را به رکوع امامجماعت برسانی، کافی هست.
مقام معظم رهبری را هم که میخواهند ایشان میفرمایند: نه حمد را باید تمام کنی. حمد اهم از تبعیت هست. حمد را تمام کنی خودت را به سجود برسانی. به سجود امامجماعت ملحق بشوی کافی هست.
صلوات بر محمد و آل محمد
