حضرت آیت الله محسن محمدی عراقی (محسن اراکی)
ایشان از سال ۱۳۴۷ه.ش تحصیلات حوزوی خود را در حوزه علمیه نجف آغاز کرد و دروس مقدمات و سطوح را نزد پدرش و همچنین اساتید برجسته‌ای مانند حضرات آیات سید عزالدین بحرالعلوم، سید کاظم حائری، شهید محمدتقی جواهری، عبدالمجید روشنی، سید محمود هاشمی شاهرودی، سید عباس خاتم یزدی و سید حسن مرتضوی فراگرفت. وی در محضر آیت‌الله حاج‌آقا مصطفی خمینی، آیت‌الله معرفت، آیت‌الله شهید سید محمدباقر حکیم، تفسیر و علوم قرآن را آموخت. پس از اتمام سطح، درس خارج فقه و اصول را نزد اساتیدی همچون آیت‌الله‌العظمی خویی و شهید آیت‌الله‌العظمی سید محمدباقر صدر گذراند و در جلسات اخلاقی حضرت امام خمینی (قدس سره) نیز شرکت کرد. وی در سال ۱۳۵۴ه.ش به ایران آمد و پس از استقرار جمهوری اسلامی، به ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر، ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی خوزستان، ریاست دادگستری استان خوزستان و امامت جمعه دزفول منصوب شد. وی از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۵ نماینده استان خوزستان و سپس از سال ۱۳۹۵ه.ش تاکنون نماینده استان مرکزی در مجلس خبرگان رهبری بوده و از سال ۱۴۰۱ه.ش نیز عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام است. در سال ۱۳۷۳ه.ش به مدت ده سال به‌عنوان نماینده رهبر معظم انقلاب اسلامی به انگلستان اعزام شد و مرکز اسلامی انگلیس را پایه‌گذاری و سرپرستی کرد. رهبر معظم انقلاب در ۲۰ تیر ۱۳۹۱ ایشان را به دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب کرد. وی در سال ۱۳۹۸ه.ش پیش از پایان دوره مسئولیت خود، به‌منظور تمرکز بر فعالیت‌های علمی از این سمت کنار رفت. ایشان هم‌اکنون مدرس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و رئیس دانشکده اصول‌الدین است.
————————————————————–
متن مصاحبه با معظّمٌ‌له
آشنایی بنده با مقام معظّم رهبری مدظله، به دوران پیش از انقلاب، سال‌های ۵۴ و ۵۵ و این سالها برمی‌گردد. قبل از این هم با کتاب‌های ایشان آشنا بودم، منتها در این سالها گاهی موفق می‌شدیم مشهد مشرف بشویم و با ایشان آشنا بشویم به‌عنوان یکی از اساتید مبرّز حوزه علمیه مشهد.
در آن زمان ایشان تدریس سطح عالی داشتند برای طلّاب، و درس ایشان در مشهد از بهترین درس‌ها به شمار می‌آمد هرچند من توفیق حضور در درس ایشان را نداشتم چون سطح عالی را گذرانده بودم و درس خارج حاضر می‌شدم، منتها با طلّابی که در درس ایشان حاضر می‌شدند ارتباط داشتیم. با حوزه مشهد ارتباط داشتم و کم و بیش حضور داشتم. در آن دوران، ایشان را به‌عنوان یکی از اساتید سطح عالی شناختم. در آن فضا همه تعریف می‌کردند از درس ایشان و کسانی که مایل بودند در سطوح عالی، یکی از بهترین درس‌های سطح عالی حوزه را حضور پیدا کنند، درس ایشان را انتخاب می‌کردند. در مسائل مبارزات و اندیشه اسلامی به طور کل، ایشان یکی از پیشتازان تفکّر اسلامی در آن زمان به شمار می‌آمدند. با اینکه در آن زمان هنوز شهرت جهانی را پیدا نکرده بودند، منتها ما که با شخصیت‌های فرهنگی و اندیشمندان جهان اسلام آشنا بودیم، همان زمان ایشان را به‌عنوان یکی از برترین اندیشمندان جهان اسلام می‌شناختیم و این را از امتیازات ایشان می‌دانستیم که با همه جریانات فکری جهان اسلام آشنا هستند؛ با تفکّر اسلامی در شمال آفریقا آشنا هستند، با تفکر اسلامی در شرق جهان اسلام آشنا هستند، کاملاً با شبه قاره و تفکر اسلامی در شبه قاره آشنا هستند و با تفکّر اسلامی در مصر، عراق و سوریه کاملاً آشنا هستند.
کم‌تر چهره‌ای، مثل آیت‌الله خامنه‌ای بر همه جریانات فکری جهان اسلام مسلّط بود ما چهره این‌چنین، کم‌تر داشتیم که افزون بر عمق فکری و افزون بر پایه علمی حوزوی بالا، در عین حال، تسلّط بر جریان‌های فکری و تسلّط بر اندیشه اندیشمندان جهان اسلام داشته باشد و از همین راستا بود که ایشان ترجمه بعضی از کتاب‌های دانشمندان اسلامی آن دوران نظیر سیّد قطب و ابولعال مودودی را به عهده گرفتند و این کارِ کم‌نظیری بود که یکی از علمای حوزه شیعی ایران به ترجمه اندیشه‌های چهره‌های برجسته جهان اهل سنت در عرصه مسائل اسلامی بپردازد. از این رهگذر بود که ما با ایشان آشنا شدیم و به ایشان ارادت پیدا کردیم از همان دوران. لذا هم با اندیشه ایشان آشنا شدیم؛ چون کتاب‌های ایشان را می‌خواندیم و سخنرانی‌های ایشان را گوش می‌دادیم و پی می‌گرفتیم فعالیت‌های ایشان را.
بعد از اینکه ایشان به مقام رهبری انتخاب شدند، خب باز هم این ارتباط مستحکم‌تر شد و منتهی شد به اینکه ایشان بنده را به‌عنوان نماینده خودشان در اروپا منصوب کنند. از سال ۷۳ من به‌عنوان نماینده مقام معظّم رهبری در انگلیس منصوب شدم و در آنجا مستقر شدم. ۱۰ سالی آنجا مستقر بودم و برنامه‌هایی که ما آنجا داشتیم و مؤسساتی که تأسیس شد و موج جدید تفکّر اسلامی که در غرب به‌وسیله تأسیس مرکز اسلامی و مراکز اسلامی فراوان دیگری که در دوران تصدی اینجانب در آنجا ایجاد شد، این‌ها هم موجب ارتباط بیشتر ما با مقام معظّم رهبری و استفاده از رهنمودهای ایشان و استفاده از تفکّرات و اندیشه‌های ایشان در نشر اسلام نوین انقلابی در مراکز فرهنگی و مراکز علمی اروپا و غرب شد.
آن‌هایی که در بُعد علمی مقام معظّم رهبری تشکیک می‌کنند، یا آشنا نیستند با تاریخ علمی مقام معظّم رهبری و تلاش عالی علمی ایشان و حضور علمی فعّال ایشان در عرصه‌های علمی، یا اینکه انسان‌های فاسدی هستند که دل مریضی دارند و دوست دارند که اساساً در همه مبانی انقلاب، خدشه وارد کنند و چون می‌بینند که رهبریِ انقلاب یکی از مهم‌ترین بلکه مهم‌ترین پایه انقلاب است، برای تضعیف این پایه انقلاب این حرف‌ها را می‌زنند. در بین کسانی که با حوزه علمیه، به‌ویژه حوزه‌های ایران از جمله مشهد آشنا هستند، کسی وجود ندارد که در بنیه علمی مقام معظّم رهبری تشکیک کند. مقام معظّم رهبری پیش از انقلاب از اساتید مبرّز و بالای مشهد به‌شمار می‌آمدند و از همان روزگار، اجتهاد و فقاهت ایشان برای همه کسانی که با علمای مشهد و حوزه مشهد آشنا بودند مسلّم بود و این معنا، جای تشکیک ندارد. بعدها هم که به رهبری انتخاب شدند، در جلسات علمی که با بزرگان حوزه داشتند، همه تحت تأثیر بنیه علمی ایشان و تحت تأثیر عظمت علمی ایشان و قوّت علمی ایشان قرار گرفتند.
بزرگانی همچون مرحوم آیت‌الله‌العظمی خاتم یزدی، مرحوم آیت‌الله‌العظمی مؤمن قمی، مرحوم آیت‌الله‌العظمی محمّد روحانی، مرحوم آقای احمدی میانجی، مرحوم آقای طاهری خرّم‌آبادی و بزرگانی که هنوز هم هستند که توانسته‌اند در جلسات علمی حضور پیدا کنند با ایشان، همه، برجستگی علمی ایشان را در سطح بسیار بالا دانسته‌اند و بسیاری از این آقایان صریحاً به اعلمیّت فقهی ایشان شهادت داده‌اند و این خود، نشان‌دهنده آن برجستگی علمی ایشان است به اضافه اینکه تعدادی از مباحث علمی ایشان منتشر شده و این مباحث علمی، خود گواه بر توان علمی ایشان و برجستگی علمی ایشان است. (۱)
——————————————————————-
به نقل از حجت‌الاسلام‌والمسلمین هدایت (دامت برکاته):
بسم الله الرحمن الرحیم
اینجانب با علم و تحقیق و آشنایی با مبانی علمی و فقهی و معرفتی رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای (حفظه‌الله) ایشان را از هر لحاظ اعلم، افقه و اتقی می‌دانم و مقلّد ایشان هستم.
قریب به ۲۰ سال افتخار همسایگی علّامه حسن‌زاده آملی را داشتم. ایشان تقلید از رهبر انقلاب را لازم می‌دانستند.
همچنین اساتیدم حضرات آیات خوشوقت، احمدی میانجی، مؤمن قمی، هاشمی شاهرودی ایشان را اعلم می‌دانستند.
از اساتید بزرگوارم که در قید حیات هستند، حضرت آیت الله شب زنده‌دار و آیت الله اراکی حفظهماالله نیز تقلید از مقام معظم رهبری را لازم و ایشان را معرفی می‌کنند.
محمد هادی هدایت
