آیات حجاب در قرآن ـ وجوب حجاب ـ مقدار پوشش ـ شرایط و ویژگی‌های لباس
پرسش:
سلام‌علیکم.
لطفاً به تک‌تک سؤالات جداگانه پاسخ بدین.
کجای قرآن خدا ما را امر به حجاب کرده؟
آیا حجاب واجب هست؟
چه مقدار از بدن را باید بپوشانیم؟
لباسی که با آن بدن را می‌پوشانیم چه مشخصات و ویژگی‌ها و شرایطی باید داشته باشد؟
نام مراجع: رهبر، آیات عظام سیستانی، مکارم، وحید، حسینی زنجانی
نام مرجع تقلید:
آیات عظام مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، سیستانی، مکارم، وحید، حسینی زنجانی
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
پاسخ ۱ و ۲:
خداوند متعال در ۲ جای قرآن کریم دستور و امر مستقیم و صراحتی به پوشش و حجاب برای بانوان کرده است و در روایات هم دستور وجوبی بر این امر به‌وفور وجود دارد.
آیه اوّل حجاب
وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرهنّ علی جیوبِهنّ (۱)
ای پیامبر! به زنان باایمان بگو: روسری‌های خود را بر سینه افکنند تا گردن و سینه و سر را بپوشانند . واژه خُمُر جمع خِمار در اصل به معنی پوشش است؛ ولی معمولاً به چیزی گفته می‌شود که زنان با آن سرِ خود را می‌پوشانند. (روسری یا مقنعه)
واژه جُیوب جمع جَیْب به معنی یقه پیراهن است که از آن به گریبان تعبیر مي‌شود.
آیه دوّم حجاب
یا أیها النبیی قُل لأزواجک و بناتک و نساء المؤمنین یُدنین علیهنّ مِن جلابیبهنّ ذلک أدنی أن یعرفنَ فلایؤذین و کان اللهُ غفوراً رحيماً. (۲)
ای پيامبر!
به همسران و دخترانت و زنان باایمان بگو: خویشتن را با چادر بپوشانند چادر را به خود نزدیک کنند به‌گونه‌ای که به‌راحتی از دور بدن کنار نرود، این نوع پوشش و حجاب برای‌آنکه زنان به پاک‌دامنی و عفت شناخته شوند و مورد آزار و اذیت قرار نگیرند مناسب‌تر و بهتر است و اگر تاکنون خطا و کوتاهی از آنان سرزده بدانند که خداوند همواره آمرزنده و مهربان است.
واژه جَلابیب جمع جِلباب به معنی پوششی است؛ مانند چادر عربی یا چادرنماز زنان ایرانی که از سر تا قدم پای خانم‌ها را می‌پوشاند به‌طوری‌که اندام و برجستگی‌های بدن دیده نشود.
واژه یُدنین از مصدر إدناء به معنی نزدیک‌کردن است. یعنی زنان چادر خود را به‌گونه‌ای سر کنند که چادر به‌راحتی از دور بدنشان کنار نرود و چنین نباشد که چادر جنبه تشریفاتی و عاریه‌ای داشته باشد، به‌طوری که در کوچه و خیابان در مقابل نامحرم چادر گاه‌وبیگاه کنار رفته و زینت و مو و اعضای بدنشان نمایان شود. بلکه با نزدیک‌کردن گوشه‌های چادر به هم شناسایی چهره و بدن خود را در مقابل نامحرمان به حداقل کاهش دهند. به تعبیر ساده خودمان چادر را جمع‌وجور کنند تا درست آنان را محفوظ دارد.
لذا بنا به نص صریح قرآن و روایات معصومین (علیهم‌السلام) و فتوای مراجع معظم تقلید، حجاب واجب شرعی و جزء ضروریات دین است و منکر آن کافر و نجس است. (۳)
برای مشاهده استفتائی از مراجع معظم تقلید در همین باب اینجا را کلیک نمایید.
حجاب در این زمان، به حقیقت حکم جهاد در راه خدا را دارد و افرادی که خانواده و بستگان و دیگر افراد را امر به حجاب نماید، خداوند متعال برای او ثواب جهاد در راهش را می‌نویسد.
آیات عظام: بهجت، صافی گلپایگانی، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی و… :
در این زمان اگر کسی بتواند متعلقین و منسـوبین و خـانواده خود را به مواعــظ و نصایح وادار به حجاب و عصمت و عفّت و رفتار موافق با دستورات شرع و عمل به واجبات و مستحبات و ترک محرمات و مکروهات بنماید، در حقیقت در حکم جهاد در راه خداست. (۴)
پاسخ ۳:
و اما مقدار پوششی که بر بانوان در مقابل نامحرم واجب است، بین مراجع بزرگوار اختلافی است و تفصیلاتی وجود دارد.
برای اطلاع از “مقدار واجب پوشش زن در مقابل نامحرم” همراه با اختلاف نظرات مراجع اینجا را کلیک نمایید
پاسخ ۴:
لباسی که زن در مقابل نامحرم می‌پوشد، باید دارای شرایطی باشد که از جمله آن شرایط:
۱ـ مقدار واجب را بپوشاند.
۲ـ تنگ و چسب و مفسده دار نباشد.
۳ـ نازک و بدن‌نما نباشد.
۴ـ زینتی نباشد.
۵ـ مهیّج نباشد.
۶ـ لباس شهرت نباشد.
۷ـ لباس تشبه به کفار نباشد.
۸ـ تشبه به رجال (مردان) نباشد.
۹ـ این لباس باعث خاری و ذلّت و خذلانش نگردد. (۵)
برای توضیح موارد فوق و استفتائاتی تفصیلی از مراجع معظم تقلید و احکام تکمیلی “حجاب و پوشش“ اینجا را کلیک نمایید.
برای توضیح موارد فوق و استفتائاتی تفصیلی از مراجع معظم تقلید و احکام تکمیلی “زینت و آرایش“ اینجا را کلیک نمایید.
و در انتها تبرکاً روایتی را به عرض برسانیم:
رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) از حضرت جبرئیل (علیه‌السلام) سؤال نمودند: آیا فرشتگان خنده و گریه دارند؟ جبرئیل (علیه‌السلام) عرض کرد: بله، در سه جا از روی تعجب می‌خندند و در سه جا می‌گریند. یکی از آنجاهایی که فرشتگان می‌خندند زمانی است که زن بی‌حجاب یا بدحجاب می‌میرد و بستگانش او را در قبر می‌گذارند و روی آن زن را با خشت و خاک می‌پوشانند تا بدنش دیده نشود، فرشتگان می‌خندند و می‌گویند: تا وقتی که جوان بود و با دیدنش هر کس را تحریک می‌کرد و به گناه می‌انداخت پدر و برادر و شوهرش … از خود غیرت نشان ندادند و او را نپوشاندند؛ ولی اکنون که مرده و همه از دیدنش نفرت دارند، او را مي‌پوشانند. (۶)
