معنا و حکم سبّ، فحش، ناسزاگویی، استفاده از کلمات رکیک
پرسش:
با سلام
۱ـ اینکه برخی افراد به یکدیگر می‌گویند سگ، الاغ، گاو و امثالهم آیا گناه دارد؟
۲ـ تعریف کامل سب چیست؟
نام مرجع تقلید:
آیت‌الله سیستانی (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
دشنام‌دادن و ناسزاگویی به مؤمن، حرام است و صدق دشنام و ناسزا متوقّف بر قصد جدّی مضمون آن است؛ ولی اگر قصد جدّی نباشد؛ مثلاً به‌عنوان مزاح و شوخی آن را بگوید ممکن است به‌عنوان دیگری مثل صدق توهین و غیر آن، حرام باشد و در حرمت آن فرقی بین حاضر بودن و غایب‌بودن فردی که به او دشنام داده می‌شود نیست و مرجع در تشخیص آن عرف است و هرآنچه که عرفاً دشنام بر آن صادق است حرام می‌باشد و هرآنچه که شک در آن است حرام نیست.
دررابطه‌با حرمت دشنام و ناسزاگویی، فرقی بین انواع مختلف زبانها نیست حتّی اگر اهل‌زبانی را به زبان دیگر دشنام دهند که فرد دشنام داده شده معنای آن را نمی‌فهمد باز هم حرام است و همچنین فرقی در حرمت آن بین افراد نیست مگر نسبت به فرد بدعت‌گذار که به مخالفت شرع پرداخته به‌گونه‌ای که شرع رعایت احترامش را لازم نداند، همچنان که فرقی در حرمت بین دشنام‌دادن به بالغ و نابالغ نیست و فرقی بین والدین و فرزند، زن و شوهر، برادر و خواهر، استاد و دانش‌آموز، کارفرما و کارگر و مانند آن نیست.
شایان‌ذکر است؛ گفتن کلام رکیک، حرام است هرچند فرد در مقام ناسزاگویی و فحّاشی نباشد و مراد از آن هر کلامی است که عرفاً تصریح به آن نسبت به هر فردی یا نسبت به غیرهمسر، زشت و قبیح محسوب می شود، نوع اول آن مطلقاً حرام است و نوع دوم آن نسبت به غیرهمسر جایز نیست و نسبت به همسر جایز است البتّه اگر آن را در مقام ناسزاگویی و دشنام به همسرش استفاده کند از جهت سبّ و دشنام، حرام می باشد. (۱)
