خمس تورم اشیاء

پرسش:

آیا مقداری که بر اثر تورّم بر قیمت اشیاء افزوده می‌شود، جزء ترقّی قیمت آن شیء محسوب شده و خمس دارد؟

نام مرجع تقلید:

آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

افزایش قیمت کالا، چنانچه ناشی از تورّم فاحش باشد؛ یعنی ارزش پول بسیار کاهش‌یافته باشد به‌طوری‌که کالای مذکور با پول بسیار بیشتری مثلاً دوبرابر قیمت یا چندبرابر، معامله گردد، این افزایش قیمت که ناشی از تورّم فاحش می‌باشد بنابر احتیاط واجب، درآمد محسوب شده و احکام مربوط به ترقّی قیمت که در متن رساله بیان شده بر آن جاری می‌گردد . (۱)، (۲)

منابع:

(۱) به‌عنوان‌مثال، مال‌التجاره‌ای را در نظر بگیرید که هشتصد هزار ریال مخمّس بوده است. کالای مذکور به قیمت یک میلیون و هشتصد هزار ریال به فروش می‌رسد و وجه مذکور تا سر سال باقی می‌ماند. حال اگر ۴۰٪ از یک میلیون ریال افزایش قیمت به جهت تورّم بوده باشد، مبلغ چهارصد هزار ریال آن که ناشی از تورّم است، بنا بر احتیاط واجب مشمول خمس است و ششصد هزار ریال باقیمانده نیز بنا بر فتوای خمس دارد.

(۲) مسائل خمس و زکات، ص ۱۲۸، س ۲۶ ـ  استفتاء خصوصی مکتوب از معظم‌له ـ  استفتاء موجود در آرشیو مجموعه.