احکام شیربها بین خانواده دختر و پسر در عروسی ها و حکم مربوط به آن
پرسش:
با عرض سلام محضر استاد مکرّم حجت‌الاسلام و المسلمین راجی (زید عزّه):
سؤالات زیادی از ما پیرامون شیربهای دختر می‌شود که در ازدواج‌ها مرسوم شده است، درخواست داشتم احکام مربوط به شیربها را بیان فرمایید.
نام مرجع تقلید:
آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
به‌طورکلی نسبت به آنچه در بعضی بلاد مرسوم شده است که خانواده عروس مالی را از داماد به‌عنوان شیربها یا به عناوین دیگری (مثل گِله یا قَلین) می‌گیرند، سه حالت دارد:
حالت اول: اینکه پدر دختر یا مادر یا برادر او مثلاً وجهی را مطالبه می‌کنند، در مقابل این که سعی در جلب رضایت دختر داشته باشند یا موانعی را که بر سر راه این ازدواج است رفع نمایند، این وجه را به‌عنوان جعاله پس از انجام کار می‌توانند مطالبه کنند و زوج هم باید بپردازد.
حالت دوم: اینکه زوج با طیب خاطر و رضایت و بدون إکراه، وجهی را به پدر یا مادر دختر یا هر شخص دیگر به‌عنوان جلب رضایت آن شخص یا جلب رضایت دختر می‌دهد این پول را گیرنده مالک می‌شود و حکم بخشش و هبه را دارد که در هفت مورد که در فصل احکام هبه بیان شده، لازم است و قابل رجوع نیست و در غیر آن موارد هبه جایز محسوب شده و واهب می‌تواند آن را پس بگيرد.
حالت سوم: اینکه زوج با إکراه و عدم رضایت وجه مذکور را می‌پردازد برای این که بتواند دختر را از دست آنها خلاص کند با اینکه او راضی به ازدواج با این مرد با مهر تعیین شده است ولی پدر یا مادر یا برادر و امثال آنها سنگ‌اندازی می‌کنند و مانع این ازدواج می‌شوند، گرفتن چنین پولی جایز نیست و زوج می‌تواند آن را باز پس بگیرد و اگر تلف شده باشد حقّ دارد مثل آن را مطالبه کند. (۱)
