امانت در دست فرد بعد از گذشت سال‌ها ـ اموال دولت در دست افراد
پرسش:
سلام. شخصی از اقوام کارمند دولت، مسئول برگزاری یک مسابقه ورزشی بود. در این مسابقه لباس های ورزشی از طرف اداره بین مردم رایگان توزیع می شد. شب قبل از توزیع، آن شخص یکی از لباس های ورزشی را به من داد و من هم روز بعد آن در محل توزیع حضور نداشتم. من هم کم سن و سال بودم و به فکر حلال وحرام نبودم. اکنون نمی دانم آیا داشتن آن لباس حلال است؟ اگر حرام است باید چه کار کنم؟ چون لباس ها رایگان بودند ارزش ریالی ندارند و چون مشخص نیست باید از چه کسی کسب رضایت کنم نمی دانم چه کنم.
نام مرجع تقلید:
آیت الله سیستانی (حفظه الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
از جزئیات قضیه اطلاعی نداریم؛ ولی به طور کلّی اگر مال دیگری (اعمّ از لباس یا کالا یا پول) به صورت امانت در اختیار شما باشد، درصورتی که آن وسیله اختصاص به فرد یا افراد خاصی دارد، اگر علم به رضایت صاحبان مال ندارید، لازم است آن ها را پیدا کرده و رضایت آنها را جلب کرده یا کالا را به آنها تحویل دهید و اگر وسیله موجود نیست و آن را اتلاف نموده اید یا در نزدتان هر چند بدون تفریط و کوتاهی تلف گردد ضامن آن هستید و چنانچه کالای مذکور مثلی (۱) است باید مثل آن را برگردانید و اگر قیمتی است باید قیمت آن را از نقد رایج بپردازید.
و اما اگر صاحب یا صاحبان آن را نمی شناسید و برای شناختن آنان وسيله ای ندارید و امیدی به پیدا کردن آنها هم ندارید، بايد آن کالا یا قیمتش را از طرف صاحب آن بابت ردّ مظالم به فقير بدهید و احتياط لازم آن است كه در اين كار از حاكم شرع اذن بگيرد
و اما اگر آن وسیله اختصاص به دولت دارد، لازم است طبق قوانین دولتی رفتار کرده و مثلاً پول آن را به حساب دولت بریزید. (۲)
