معنای اسراف ـ حکم خرید وسیله‌ای درحالی‌که در منزل دارد ـ خمس اسراف ـ فوریت خمس
پرسش:
با عرض سلام و خسته نباشید.
بنده یک مدادفشاری دارم.اگر یک مدادفشاری دیگر بخرم و از هر دوتای آنها استفاده کنم درصورتی‌که نیازی به دومی ندارم و فقط برای زیبائی‌اش و اینکه آن را پسندیده‌ام می‌خواهم آن را بخرم؛ ولی از هر دوتای آنها استفاده کنم اولاً بفرمائید مرتکب گناه اسراف شده‌ام؟
ثانیاً بفرمائید اگر آن را خریدم به آن خمس خلاف شأن تعلق می‌گیرد؟
ثالثاً بفرمائید اگر مداد اول را به شخص دیگری دادم؛ اما نه به‌قصد هدیه بلکه به‌قصد آنکه مداد دوم را بخرم و دیگر اولی را نداشته باشم آیا بازهم مرتکب اسراف شده‌ام؟
متشکرم
نام مرجع تقلید:
آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
در فرض سؤال، چنانچه به حد اسراف نرسد اشکال ندارد و عوامل مختلف در تحقّق اسراف دخیل است که تشخیص موضوع به عهده مکلّف است اسراف در یک جمله به معنای “صرف مال زیادتر از آنچه شایسته است” می‌باشد.
شایان‌ذکر است، تهیه لوازمی كه مناسب با شأن و حال فرد باشد و بر اساس میانه‌روی و اقتصاد و به طور معتدل عمل كند؛ در کثیری از مواقع اسراف محسوب نمی‌شود.
اما در باب خمس که فرموده‌اید، چنانچه مصداق اسراف یا تبذیر یا خلاف شأن باشد، خمس دارد و لازم است همان جا به‌فوریت عرفیه (در اولین فرصت) خمس دهد. (و نمی‌تواند پرداخت خمس را تا سر سال خمسی برای شاغلین و تا ۱۲ ماه قمری برای غیر شاغلین به تأخیر اندازد.). (۱)
