ماجراهای فقه‌آموز (قسمت ۱۵)
﷽
#ماجراهای_فقه‌آموز (قسمت ۱۵)
داستان فقهی: اینترنشنال و سایه‌ی دروغ
در قلب یک شهر پرهیاهو، جایی که شبکه‌های ماهواره‌ای مانند “اینترنشنال” با سرعتی برق‌آسا اخبار را منتشر می‌کردند، “رضا”، خبرنگاری جوان و مصمم، اما مؤمن به حقیقت، رسالت خود را بر شفافیت بنا نهاده بود.
یک روز، خبری هولناک که از سوی همین شبکه‌ها با آب و تاب فراوان و تحلیل‌های شتاب‌زده پخش شد، شهر را در برگرفت: “قحطی شدید نان در راه است و انبارهای دولتی خالی‌اند!
” این خبر، وحشت عظیمی در دل مردم انداخت. صف‌های طولانی جلوی نانوایی‌ها تشکیل شد و موجی از نگرانی باعث شد بسیاری دست به ذخیره‌سازی بزنند.
اما رضا، با هوشمندی ناشی از تجربه در برابر اخبار مشکوک و هدفمند این شبکه‌ها، به این خبر بدبین بود. او به‌خوبی می‌دانست که هدف اصلی برخی رسانه‌ها، دامن زدن به ناامیدی و ایجاد هرج و مرج در جامعه است، نه رساندن اطلاعات موثق.
رضا بلافاصله وارد عمل شد:
تماس‌های فوری با نانوایان محلی و مسئولین اتحادیه.
پیگیری از منابع آگاه در وزارت جهاد کشاورزی.
بازدید میدانی و مستندسازی از انبارهای عظیم غله.(با رعایت مسائل امنیتی)
نتیجه تحقیقات روشن و قاطع بود: ذخایر گندم و آرد در وضعیت بسیار خوبی قرار داشت و هیچ کمبودی در کار نبود.
رضا بلافاصله قلم به دست گرفت و مقاله‌ای جامع و مستند نوشت. او با ارائه آمار و ارقام دقیق، ادعاهای دروغین اینترنشنال و تحلیلگرانش را نقش بر آب کرد.
او همچنین به مردم هشدار جدی داد که فریب اخبار بدون منبع و با اهداف تخریبی این شبکه‌ها را نخورند.
هرچند در ابتدا، عده‌ای تحت تأثیر رسانه‌های خاص، رضا را به سانسور و جانبداری متهم کردند، اما با گذشت زمان و عادی شدن اوضاع، حقیقت برای همه آشکار شد و دروغ بودن خبر برای همگان روشن گردید.
رضا ثابت کرد که نباید کورکورانه هر خبری را پذیرفت و در برابر سیل اخبار دروغ، تنها سلاح کارآمد، جستجو و کشف حقیقت است.
آیه قرآن:
«إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا»
(اگر شخص فاسقی خبری برای شما آورد، درباره آن تحقیق و بررسی کنید).
✅ حکم شرعی:
پرسش: کسب اطلاعات و اخبار از خبرنگاران و شبکه های خارجی فاسق مثل ایران اینترنشنال (Iran International)، من و تو (Manoto)، بی بی سی (BBC)، صدای آمریکا (VOA) و… چه حکمی دارد؟
پاسخ:
به طور کلی، اگر یکی از موارد زیر در مورد مشاهده یا انتشار اخبار این شبکه‌ها صدق کند، جایز نیست:
الف) مشاهده:
1️⃣ مستلزم گناه و مفسده باشد.
2️⃣ خوف انحراف عقیدتی یا رفتاری وجود داشته باشد.
3️⃣ ترویج یا تأیید باطل و ناحق باشد.
4️⃣ باعث بدبینی به نظام جمهوری اسلامی ایران شود.
5️⃣ موجب ناامیدی از نظام و آرمان‌های آن گردد (که منجر به عملی خلاف شرع شود، مانند ترویج دروغ، اغتشاش و…).
6️⃣ مخالف قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی باشد.
ب) انتشار (نشر مطالب):
1️⃣ تمام موارد بالا (۱ تا ۶).
2️⃣ نشر باطل و ناحق باشد.
3️⃣ نشر دروغ باشد.
4️⃣ موجب هتک حرمت مؤمنین شود.
5️⃣ باعث تضعیف نظام اسلامی شود.
6️⃣ خبر مشکوک را قطعی و مسلم جلوه دهد.
7️⃣ موجب دفاع از باطل و اثبات حقانیت آن شود.
نکته حیاتی برای کسب درآمد:
اجرت گرفتن در ازای دفاع از ناحق، سُحت و حرام است.