دست‌دادن با نامحرم

پرسش:

سلام

دست‌دادن با نامحرم چه حکمی دارد؟ خصوصاً در کشورهای غربی در صورتی که دست‌ندادن موجب ناراحتی فرد مقابل می‌شود و آنان ازدست‌ندادن تلقّی بی‌احترامی می‌کنند و حتی شاید موجب بدبینی آنان به مسلمانان و دین مبین اسلام شود.

نام مرجع تقلید:

آیت‌الله سیستانی (حفظه‌الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

مصافحه و دست‌دادن به نامحرم، مطلقاً جایز نیست؛ ولی دست‌دادن به نامحرم با دستکش یا چادر، درصورتی‌که التذاذی در بین نباشد و خوف التذاذ و وقوع به حرام نباشد، مانع ندارد. بله؛ اگر ترک دست‌دادن یا دستکش و امثالهم میسّر نبود، درصورتی‌که دست‌ندادن، وی را به ضرر و زحمت غیرقابل‌تحمل بیندازد (۱)، دست‌دادن، فقط به‌اندازه ضروری جایز می‌شود. (۲)

شایان‌ذکر است؛ در تمام جهان و حتی بین غیر مسلمانان روش دیگری هم برای نشان‌دادن احترام زمانی که به هم می‌رسند وجود دارد. اینکه دو کف دست را روی‌هم قرار داده و جلوی سینه قرار دهید کار شناخته شده‌ای است که حتی اگر بعدازاین کار شخص مقابل دست خود را دراز کند آن شخص به شما بی‌احترامی کرده. عموم دیپلمات‌های مسلمان از همین روش استفاده می‌کنند.

منابع:

(۱) مثلاً ترک این کار باعث قتل او یا باعث آبروریزی ای که واقعاً غیرقابل‌تحمل است (مثل اخراج از دانشگاه یا اخراج از محل کار به صورتی که با این اخراج، زندگی‌اش مختل شده و حرجی است) می‌شود. ولی اگر می‌تواند به دانشگاه دیگر رود یا می‌تواند شغل دیگری انتخاب نماید، این حرج نیست.

(۲) الفقه للمغتربین، ص ۱۹۰، م ۴۶۲  ـ  ص ۲۳۱، استفتاء با دست خط معظم‌له  ـ  مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج ۴، ص ۶۹  ـ  استفتاء خصوصی كتبی از معظم‌له  ـ  موسوعه فقهی تحقیقات و استفتائات واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء (سلام‌الله‌علیها) قم، مجموعه احکام ۱۱، ص ۱۰۸