خمس درآمدهای کسبی و غیر کسبی و پس‌اندازها برای کارهای ضروری زندگی ـ خمس پول بازنشستگی و حق سنوات
پرسش:
با سلام و خسته نباشید یک سؤال دارم در خصوص خمس بنده حدود ۱۵ سالی ایست که دچار معلولیت شدید جسمی حرکتی شده و به بازنشستگی زودتر از موعد پزشکی نائل شدم سال مالی بنده نزدیک است و بنده از حقوق بازنشستگی استفاده می‌کنم و سه سر عائله دارم و تنها درآمدم از حقوقی است که خیلی هم کفاف زندگی‌ام را نمی‌دهد و مجبورم با معلولیتی که از ناحیه پا و کمر دارم برای جبران خرج زندگی یه فعالیت کوچکی داشته که بعضی وقت‌ها وجود دارد بعضی وقت‌ها هم اون کار وجود ندارد علی ایحال از این شغل موقت یه خرده پولی برای مخارج زندگی‌ام که به‌مرور زمان اندوخته کردم که اونو برای کارهای مهم از جمله اگه بتونم به سفر حج عمره و یا خرید یک ویلچر برقی و صرف کارهای ضروری زندگی‌ام بکنم .
از طرفی هم یه منزل مسکونی و یک خودرو برای ترددم دارم و مال و املاکی اضافی ندارم می‌خواستم بدانم برای سال مالی‌ام اگر این پول تا ۳ ماه دیگر خرج نشود حکم خمسی که به این میزان پس‌انداز تعلق می‌گیرد به چه صورت است؟ ممنون
نام مرجع تقلید:
آیت‌الله‌العظمی سیستانی (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
به‌طورکلی درآمدهای انسان که پرداخت خمس آنها لازم است، دو نوع می‌باشد:
الف. درآمدهای کسبی: و آن تمام اموالی است که انسان از طریق تجارت یا صنعت، کشاورزی یا کارهای استخدامی و حقوق بگیری یا کارگری یا اجاره‌دادن منزل، مغازه یا وسیله یا شیء دیگر، صید حیوانات دریازی یا خشکزی یا جمع‌آوری اشیا مباح مثل گیاهان دارویی از بیابان‌ها و جنگل‌ها یا کسب‌های دیگر، به دست آورد، هرچند مثلاً نماز و روزه میتی را به جا آورده و اجرتی گرفته باشد.
ب. درآمدهای غیر کسبی: و آن تمام اموالی است که فرد از غیر کسب (شغل)، به دست آورد مثل مالی که به او هدیه یا بخشیده شده یا جایزه و پاداش داده شده یا مالی که با وصیت به او رسیده است.
تمام موارد الف و ب چنانچه تا آخر سال در مؤونه مصرف نشود و از مخارج سال فرد و خانواده‌اش زیاد بیاید، باید خمس آن داده شود. حتی اگر به دلیل قناعت‌کردن یا صرفه‌جویی یا سخت گرفتن بر خود یا خانواده‌اش، چیزی از مخارج سال انسان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
شایان‌ذکر است بعضی از موارد مثل دیه، ارث، مهریه، و… (استثنائاً) با تفصیلاتی خمس ندارد. (۱)
برای اطلاع از حکم شرعی “خمس حقوق ماهیانه برای افراد بازنشسته / پاداش و سنوات کار بعد از بازنشستگی” اینجا را کلیک نمایید.
