معنای عدم حیله برای فرار از ربا ـ حیل ربوی
پرسش:
با عرض سلام و احترام فراوان
حضرت امام و مقام معظم رهبری در مورد برخی از معاملات شرعی که مؤمنین جهت کسب روزی حلال انجام می‌دهند حلیت آنها را مشروط به این کرده‌اند که “برای فرار از ربا نباشد” مثلاً در «بیع و شرط – بیع عینه – بیع نقد و نسیه و غیره»
سؤال این است که در واقع فردی که این معاملات را انجام می‌دهد قصد رهایی از ربا (همان فرار از ربا) را دارد درعین‌حال قصد جدی معامله را هم می‌کند، لذا معنای قصد فرار از ربا چندان در این موارد واضح نیست. اگر معنای ظاهری این قید را در نظر بگیریم امر مشکل می‌شود. آیا مراد همان حرف مشهور مبنی بر قصد جدی داشتن در معامله نیست؟
با تشکر
نام مرجع تقلید:
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (حفظه‌الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
اگر انگیزه مبتلا نشدن به ربا باشد، ولی به‌خاطر آن واقعاً معامله انجام شود و به آثار آن پایبند باشند، به‌نحوی‌که هرکسی که این عمل را ببیند، بگوید در حال معامله هستند، اشکال ندارد. ولی اگر قصد پایبندی به آثار معامله را ندارند، صحیح نیست و تشخیص آن با خود مکلف است. (۱)
