خرید و فروش نقد و نسیه و احکام آن

یک سؤال در همین‌جا خدمت شما بپرسم. الان خیلی از کاسب‌ها روی یک ترفندی قرار دادند جنسی را که می‌خواهند بفروشند به قیمت نسیه قیمت‌گذاری می‌کنند؛ مثلاً این لپ‌تاپ که یک میلیون تومان هست می‌آید می‌گوید یک و دویست. اگر نقدی بخرید یک میلیون تومان. این چه حکمی دارد؟
اشکال ندارد
این هم درست است.
ولی باید موقع معامله مشخص بشود – این را فقها تو رساله‌های عربی‌شان می‌فرمایند – که اگر بگویم نسیه این‌قدر نقد این‌قدر
می‌گوید: خریدم. حالا نقد یا نسیه؟
می‌گوید: معلوم نیست و لکن خریدم.
این بیع باطل است. باید مشخص بشود که آقا نقد خریدی یا نسیه
که معمولاً تو بازار مشخص می‌شود.

ـ عذر می‌خواهم منظور از باطل است؛ یعنی چه؟ یعنی حرام است؟
ـ باطل است اگر طرف راضی هم نباشد، حرام هست.

ـ اگر راضی نباشد حرام است اگر راضی باشد فقط باطل است؟
ـ اگر راضی باشد که مجاناً تصرف کنم، تصرف اشکال ندارد. ولی کسی که راضی نیست مجانی تصرف کنم؛ یعنی به او بگویم آقا پول بهت نمی‌دهم مجانی راضی هستی تصرف کنم؟ آدم عاقل نمی‌آید بگوید نه راضی‌ام
ـ پس اگر راضی نباشد می‌شود حرام
ـ بله حرام هم هست. غاصبانه است. آنکه دزدی دارد انگار
ـ بعد این وکالت باید حتماً مکتوب باشد یا لفظی هم کافی است؟
ـ نه شفاهی هم که باشد کافی است. تلفنی، شفاهی
کتابت که می‌گوییم؛ مثلاً این قراردادی که آماده کردیم که رفقا هم در سایت گذاشتند به چند دلیل است؛

۱) بزرگترین آیه‌ی قران می‌گوید عقودتان را چه‌کار کنید؟ مکتوب کنید. حتی طرف را می‌شناسید، مکتوب کن چون شاید یکی از شما فراموش کند نه اینکه شاید یکی از شما خدای‌نکرده دزد باشد. فراموش می‌کند آدم دیگر. انسان است دیگر آدم فراموش شاید بکند؛ لذا خوب است انسان مکتوب کند.

۲) اختلافی پیش نیاید؛ چون بارها مردم زنگ می‌زنند، حضوری مراجعه می‌کنند، حاج‌آقا ما قراردادی انجام دادیم الان اختلاف بینمان افتاده این یک چیزی می‌گوید ما یک چیزی می‌گوییم. مکتوب هم نکردیم به هم اعتماد داشتیم. حتی پدر و پسر نمی‌خواهیم بگوییم اعتماد به هم نیست قران می‌گوید: مکتوب کن چشم

یک دلیل دیگر اینکه گاهی اگر لفظی برویم جلو، شاید یک جا اشتباه بیان بشود. چطور عقد ازدواج را اگر اَنْکَحْتُ را اَنْکَهتُ بگوییم
این دو تا می‌شوند زن و شوهر. دیگری زن و شوهر نیستند.
یک تلفظ قَبِلْتُ را بگوییم قَبَّلْتُ عوض می‌شود معنایش دیگر.
قَبِلْتُ یعنی قبول کردم شوهر باید بگوید قبول کردم. قَبَّلْتُ یعنی بوسیدم حاج‌خانمم را
خوب این معنایش عوض می‌شود کامل دیگر. اصلاً معنا نمی‌دهد.
تو عقد ازدواج باید بگوید قَبِلْتُ
لذا با یک‌لفظ عوض‌شدن با یک تشدید کم‌وزیاد کردن حکمش فرق می‌کند.
برای همین ما می‌گوییم کتابت را عمل کنید – چیزی که قرارداد آماده کردیم – که دیگر اشتباه نشود. چیزی که ما نوشتیم را فقط همان را پر کنید جای خالی‌اش را پر کنید.